اثربخشي آموزش بازي درماني به مادران بر كاهش مشكلات رفتاري دانش آموزان پسردوره ابتدايي مبتلا به اختلال بيش فعالي/ كمبود توجه

The Effectiveness of Play Therapy Training for Mothers on Reducing Behavioral Problems in Male Elementary School Students with Attention-Deficit/ Hyperactivity Disorder

اختلال بيش فعالي/ كمبود توجه يك اختلال رفتاري در كودكان است كه مشكلات زيادي به دنبال دارد و روش هاي درماني متعددي براي كاهش اين مشكالت ارايه شده است. هدف از پژوهش حاضر، بررسي اثربخشي آموزش بازيدرماني به مادران بر كاهش مشكالت رفتاري دانشآموزان پسر دوره ابتدايي مبتال به اختالل بيشفعالي/ كمبود توجه بود. روش كار پژوهش حاضر به روش نيمه تجربي با طرح پيش آزمون پس آزمون با گروه كنترل انجام شد. جامعه آماري پژوهش شامل تمام مادران داراي كودكان پسر دوره ابتدايي مبتال به اختالل بيش فعالي/ كمبود توجه در شهر تهران در سال 1395 بود. از بين اين مادران، 30 نفر به صورت نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند. افراد به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش 15 نفر و كنترل 15 نفر گمارش شدند. قبل از اجراي مداخله آموزشي، پيشآزمون در هر دو گروه انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه ارزيابي رفتاري مخصوص كودكان راتر فرم والدين جمع آوري گرديد. آموزش الگوي بازيدرماني مبتني بر رابطه والد-كودك CPRT براي مادران گروه آزمايش در 10 جلسه 2 ساعته اجرا شد و گروه كنترل آموزشي دريافت نكرد. سپس از هر دو گروه آزمايش و كنترل پسآزمون گرفته شد. فرضيه ها با استفاده از آزمون تحليل كوواريانس چند متغيره مانكوا مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها آموزش بازي درماني به مادران در نمره هاي پرخاشگري و بيش فعالي 192/0 = افسردگي و اضطراب، F = 5/481 ،ƞ = 0/253 2 = 0/315 اجتماعي ناسازگاري، F = 7/800 ،ƞ 2 = 0/488 اجتماعي ضد رفتارهاي، F = 10/578 ،ƞ 2 = 21/906 ،ƞ F و اختلال كمبود توجه 211/0 = 2 ƞ ،154/6 = F آزمودنيهاي گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل تفاوت معناداري ايجاد .p ≥ 0/05 كرده است. نتيجه گيري آموزش بازيدرماني به مادران ميتواند به كاهش مشكالت رفتاري دانش آموزان پسر دوره ابتدايي مبتال به اختلال بيش فعالي/ كمبود توجه كمك كند.

Attention-deficit/hyperactivity disorder is a behavioral disorder in children that has many problems, and several therapeutic methods have been proposed to reduce the behavioral problems of children with this disorder. This study aimed to investigate the effectiveness of play therapy training for mothers on reducing behavioral problems in male elementary school students with attention-deficit/hyperactivity disorder. Methods: This study was semi-experimental (pretest-posttest with the control group). In the present study, the statistical population includes all mothers with male elementary school students with attention-deficit/hyperactivity disorder in Tehran city in 2016. Among them, 30 mothers were selected based on purposive and available sampling. They were assigned randomly into control (n = 15) and the experimental group (n = 15). Before the educational intervention, a pretest was taken in both groups. The data collection tool was the Rutter child behavior questionnaire (parent form). The child-parent relationship therapy (CPRT) model was done in 10 sessions for mothers in the experimental group. Each session takes 120 minutes. The control group did not receive any education. Then the posttest was taken in both groups. Data were analyzed by multivariate analysis of covariance (MANCOVA). Results: Play therapy training for mothers causes considerable changes in scores of aggression and hyperactivity (η2 = 0.192, F = 5.481), anxiety and depression (η2 = 0.253, F = 7.800), social incompatibility (η2 = 0.315, F = 10.578), antisocial behaviors (η2 = 0.488, F = 21.906), and attention deficit disorder (η2 = 0.211, F = 6.154) of subjects in experimental group in comparison with the control group (P ≤ 0.05). Conclusions: Play therapy training for mothers can help to reduce behavioral problems in male elementary school students with attention-deficit/hyperactivity disorder.