عوامل مرتبط با مصرف صبحانه بر اساس نظريه شناختي اجتماعي در دانش‌آموزان مقطع ابتدايي شهر مريوان در سال 1396

Factors associated with breakfast consumption based on Social Cognitive Theory in primary school students in Marivan City, 2017

زمينه و اهداف: نظريه شناختي اجتماعي يكي از كارآمدترين نظريه­ هاي مورد استفاده جهت پيش­گويي رفتار مصرف صبحانه و آموزش رفتارهاي تغذيه ­اي مي ­باشد. نظر به اهميت مصرف صبحانه در سلامت جسمي، رواني و اجتماعي دانش ­آموزان، اين مطالعه با هدف تعيين عوامل مرتبط با مصرف صبحانه براساس نظريه شناختي اجتماعي در دانش ­آموزان انجام گرفت. مواد و روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي تحليلي از نوع مقطعي بود. در اين مطالعه، 360 نفر از دانش­آموزان پسر و دختر مقطع ابتدايي شهر مريوان با روش نمونه گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي، انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوري اطلاعات، شامل پرسشنامه‌هاي ويژگي‌هاي جمعيتي و زمينه‌اي و پرسشنامه روا و پاياي موجود براساس نظريه شناختي اجتماعي درباره مصرف صبحانه بود. پس از جمع‌آوري، داده‌ها وارد نرم افزار SPSS نسخه 16 شدند و با كمك آزمون‌هاي آماري كاي دو و t-test، تحليل شدند. تمامي مراحل مطالعه حاضر طبق موازين اخلاقي اجرا گرديد. يافته‌ها: 81/6 درصد (244 نفر) از دانش‌آموزان داراي الگوي مناسبي از مصرف صبحانه بودند. نتايج آزمون تي‌تست نشان داد كه تفاوت آماري معني‌دار بين سازه‌هاي پيامد انتظار، ارزشيابي پيامد، خودكارآمدي و خودتنظيمي بين دانش­آموزان با الگوي مناسب و نامناسب مصرف صبحانه، وجود داشت (P<0.001). نتيجه‌گيري: با توجه به وجود ارتباط معني‌دار بين سازه‌هاي نظريه شناختي اجتماعي و مصرف صبحانه در دانش‌آموزان، سازه‌هاي اين نظريه مي‌تواند عوامل پيشگويي كننده مصرف صبحانه در دانش‌آموزان را بيازمايد و براي ارتقاي برنامه‌هاي حمايت كننده از مصرف صبحانه موثر واقع شود.

Background and Aims: Social cognitive theory is one of the most effective theories used to predict the behavior of breakfast consumption and the teaching of nutritional behaviors. Considering the importance of breakfast consumption in the physical, psychological and social health of students, this study was conducted to determine the factors associated with breakfast consumption based on social cognitive theory in students. Materials and Methods: In this cross-sectional descriptive analytical study, 299 male and female elementary students in Marivan city were selected by multi-stage cluster sampling. Data gathering tools included demographic and background questionnaire, as well as a valid and reliable questionnaire based on social cognitive theory about breakfast consumption. Data were analysed by SPSS software version 16 exploiting Chi-square and t-test. All stages of the study were conducted according to moral standards. Results: Overall, 81.6% (n=244) of students showed a good pattern of breakfast consumption. The results of ttest revealed that there was a statistically significant difference between expected outcome, outcome evaluation, self-efficacy and self-regulation constructs among students with appropriate and inappropriate breakfast consumption pattern (P<0.001). Conclusion: Considering the existence of a significant relationship between the constructs of social cognitive theory and breakfast consumption in studied students, the constructs of this theory can be used to predict the factors influencing breakfast consumption in students and will be effective in promoting supportive breakfast consumption programs.