بررسي شكلي و محتوايي گواهي نامه رانندگي به مثابه سند هويتي

Driving License as a national identity document (Necessities and Obligations: A form and content analysis)

يكي از پيامدهاي ارتباط ايران عصر قاجار با اروپاي صنعتي، ورود وسايل نقليه موتوري به ايران بود كه با افزايش وسايل نقليه و فقدان زيرساخت هاي مناسب در سطوح مختلف، عدم آموزش مناسب و بي نظمي هاي تردد وسايل نقليه، نياز به وجود راهكار سنجش براي تشخيص مهارت رانندگان و رعايت مقررات عبور و مرور، باعث شد كه مجوزي براي رانندگان با عنوان «جواز يا پروانه يا تصديق رانندگي» صادر شود كه پس از صدور اولين آيين نامه در سال 1307 ش. عنوان «گواهي نامه رانندگي» يافت و در بيشتر كشورها، به مثابه يك سند هويتي تلقي شده و واجد اعتبار اداري و اجتماعي است. اين پژوهش بر آن است با روش توصيفي-تحليلي و با تكيه بر منابع كتابخانه اي و اسنادي، فرآيند تحول شكلي و محتوايي اين اسناد و ساختار سندشناسي گواهي نامه هاي رانندگي در ايران، در پرتو تحول و تكامل قوانين و آيين نامه را بررسي نموده و پيامدهاي آن را تبيين نمايد. دستاورد پژوهش نشان گر آن است از آغاز روند صدور گواهي نامه رانندگي تاكنون، با توجه به پيچيده تر شدن مشكلات ناشي از رانندگي و افزايش تردد وسايل نقليه، روند صدور ساختار و محتواي اين مدرك، مكررا تغيير كرده و درنهايت استفاده از گواهينامه هاي رانندگي مكانيزه و هوشمند و جايگزيني آن به جاي گواهينامه هاي سابق، به منظور ثبت تخلفات رانندگان رايج شد كه اثرات مثبت و منفي زيادي در حوزه هاي مختلف راهنمايي و رانندگي و بهبود كيفي رانندگي و كنترل ترافيك و تخلفات داشته است.

One of the outcomes of the relationchi between Iran in the Qajar era with the industrial Europe was the import of motor vehicles into Iran. These vehicles led to chaos in their commuting. Therefore, it became necessary to devise rules and reyulations to measure and access the driving skills of the drivers. This led to the issuance of a license which was named (Driving license or Tasdiq Ranandegi) after the issuance of the first rulebook in (1307 A.H.) it vas called “Govahi Nameh Ranandegi”. In many countries, this certificate is considered as an identity card and it has social validity. Since the issuance praedure of the first driving license so far, due to the complexity of driving problem and the increase in the number of the commiting vehicles, the issuance procedure and the content of this certificate have vrdergone various changes which has led to numbers revisions cansing positive and negative consequencies in traffic control and commiting violations in driving. The present study attempts, by ancidering library sourse and documents, to deal with the fotm and content of document related to licenses and the driving licenses extant so as to reveal the changes in the laws and reyultions of the driving rulebook. It also deals with the consequences of changes in the rulebooks and regulations.