نقد و بررسي نظريه انالوژي توماس آكويناس در مبحث صفات الهي

معضل صفات الهي (صفات مشترك با انسان‌ها) و سخن معني‌دار گفتن دربارۀ خداوند دغدغۀ مشترك فيلسوفان متأله و متكلمان در علم كلامو فلسفه است. معضلي كه يك سوي آن به مسلك تعطيل مي‌انجامد و سوي ديگرش به تشبيه و تجسيم راه‌هاي گوناگوني كه پيش روي ايشان مطرح است، يعني بي‌معنايي، معناي سلبي، معناي ايجابي استعاري و مجازي، معناي ايجابي حقيقي اعم از اشتراك معنوي، اشتراك لفظي و صفات علي در اين مقال مورد بحث و بررسي قرار خواهد گرفت. انالوژي راه حل انحصاري توماس آكويناس است كه فراتر از دو گانه اشتراك لفظي و معنوي با لحاظ دو مبناي مشابهت و عليت راهي نو را پيش روي فيلسوفان و متكلمان مسيحي هم براي مشكل مزبور و هم براي توجيه برخي عقايد خاص مانند تثليث و تجسد گشوده است. در اين مقال ضمن طرح تفصيلي انالوژي، مباني، ابعاد، جايگاه و اقسام آن به نحوه تطبيق آن بر صفات الهي، سپس به بررسي و نقدهاي وارد بر اين نظريه و بيان مدلولات صحيح و نيز نارسايي‌هاي آن پرداخته خواهد شد.