ارزيابي بودجه انرژي توليد لوبيا (Phaseolus vulgaris L) در نظام هاي زراعي مختلف در ايران

اين آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خردشده با طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در ايستگاه ملي تحقيقات لوبياي كشور واقع در خمين با هدف ارزيابي بودجه انرژي شدت‌هاي مختلف مصرف نهاده در ارقام مختلف لوبيا اجرا شد. شدت‌هاي مختلف مصرف نهاده؛ شامل اكولوژيك، تلفيقي، كم نهاده، متوسط نهاده و پر نهاده به‌عنوان كرت‌هاي اصلي و ارقام مختلف لوبيا (لوبيا سفيد رقم درسا، لوبيا قرمز لاين اميد بخش Ks31169، لوبيا چيتي رقم صدري) به‌عنوان كرت‌هاي فرعي آزمايش بودند. براي ارزيابي شاخص‌هاي انرژي ابتدا مجموع انرژي خروجي، مجموع انرژي ورودي، انرژي دانه، انرژي كاه اندازه‌گيري و سپس شاخص‌هاي كارآيي انرژي، انرژي خالص، انرژي مخصوص، فشردگي انرژي، شدت انرژي توليدي، مصرفي و جاري ارزيابي شد. مقدار انرژي ورودي در نظام هاي زراعي اكولوژيك، تلفيقي، كم نهاده، متوسط نهاده و پرنهاده به ترتيب 14121، 32432، 24260، 37118 و 57390 مگاژول در هكتار و انرژي خروجي در نظام هاي زراعي اكولوژيك، تلفيقي، كم نهاده، متوسط نهاده و پرنهاده به ترتيب 40135، 51382، 33824، 46417 و 60142 مگاژول در هكتار تخمين زده شد. بيشترين كارايي انرژي و كارايي زيست محيطي انرژي كمكي مربوط به نظام اكولوژيك رقم صدري به ترتيب به ميزان 3.3 و 3.5 بود، كه در مقايسه با نظام پرنهاده رقم صدري به‌ترتيب 155 و 169 درصد افزايش كارايي داشته است. نتايج اين مطالعه نشان داد باوجود كاهش شدت انرژي توليدي و شدت انرژي مصرفي نسبت به ساير نظام ها باعث كاهش كل ارزش خدمات كشاورزي اكولوژيك مي شود؛ اما حركت به سمت كشاورزي پايدار خدمات غير بازاري بيشتري همچون حفظ سلامت نظام توليدي و توليد غذاي سالم را در بر خواهد داشت.