عنوان مقاله :
هم نهادي كنش ضدقهرمانان در گزيده اي از قصه هاي عامۀ ايراني (با نگرشي ويژه به روايت شناسي ساختگرا)
پديد آورندگان :
رنگرز ، صبوره دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده هنر , فهيمي فر ، اصغر دانشگاه تربيت مدرس , خدايار ، ابراهيم دانشگاه تربيت مدرس
كليدواژه :
شخصيت , كنش ضدقهرمان , روايتشناسي ساختگرا , قصههاي عامه
چكيده فارسي :
پژوهشهاي گوناگوني كه درباره قصههاي عامۀ ايراني صورت گرفته، بيشتر متمركز بر تحليل ساختار روايت و بررسي كيفيت عمل «قهرمانان» قصه بوده است. در اين پژوهش، با استناد به مجموعهقصههاي گردآوريشده توسط فضلالله مهتدي (صبحي) كه با عنوان افسانههاي كهن انتشار يافته است، چهار قصه بهعنوان مطالعۀ موردي برگزيده شد تا براساس نظريههاي روايتشناسان معاصر بررسي شود. پژوهش حاضر مشخصاً بر «كنش ضدقهرمان» در اين قصهها تمركز يافته و هدفش اين است كه آشكار كند بهرغم نمونهوار بودن شخصيتها در اين قصهها، زنجيرهاي از كنشهاي خصومتآميز چگونه و با چه كيفياتي، توسط كنشگراني فعال و ارادهمند با روشهاي گوناگون خلق شدهاند. پرسشهاي اصلي مقاله به اين شرحاند: زنجيره شرارت بر شالوده كدام رشته از كنشهاي مشترك ضدقهرمانان در قصههاي عامه شكل ميگيرد؟ بسامد كنشهاي همنهاد چگونه ميان كنش و شخصيت رابطه استلزام پديد ميآورد؟ روش گردآوري اطلاعات كتابخانهاي و روش تحقيق هم توصيفي ـ تحليلي است. دستاورد تحقيق حاضر اين است كه بهصورت ابداعي براساس زنجيره كنشهاي مشترك ضدقهرمانان، بسامد الگوهاي كنش آنان را طبقهبندي و جدولبندي كرده و تشابهات كنش آنان را با روشي مقايسهاي بازنمايانده است. نيز به اين نتيجه رسيده است كه باوجود كنشهاي مشابه و مشترك و توليد انواع «شرارتهاي يكسان» توسط ضدقهرمان در قصههاي عامه، برمبناي نظريۀ ساختگرايان، محتواي كنش آنان، از رفتار نهادين شخصيتهاي ضدقهرمان در اين قصهها پيروي ميكند.
عنوان نشريه :
روايت شناسي