بررسي اثر همياري باكتري آزوسپيريلوم برازيلنس (Azospirillum brasilense Sp7 and Sp245) بر شاخص‌هاي رشد و برخي شاخص‌هاي بيوشيميايي دانه رست‌هاي گندم (Triticum aestivum) در شرايط شوري

Study of associative relationship effects of Azospirillum brasilense (Sp7 and Sp245) on some growth and biochemical indices of wheat seedlings under saline conditions

تنش شوري يك عامل محدودكننده‌ي رشدِ گياهان به‌ويژه گندم به شمار مي‌رود. همزيستي گياهان با ميكروگانيسم‌هاي خاك از راه‌هاي بهبود اثرات زيان‌بار تنش شوري است. هدف اين آزمايش تعيين غلظت و سويه‌ي مناسب باكتري آزوسپيريلوم برازيلنس با چهار رقم گندم نان (سرداري، چمران، شعله و روشن) است. آزمايشي به صورت طرح فاكتوريل بر پايه كاملا تصادفي با سه تكرار در آزمايشگاه فيزيولوژي گياهي دانشگاه اصفهان انجام شد تا اثر دو سطح تنش شوري (0 و 200 ميلي‌مولار كلريد سديم) و پنج غلظت (0، 105، 106، 107 و cfu/ml 108) از دو سويه باكتري آزوسپيريلوم برازيلنس Sp7 و Sp245 بر شاخص‌هاي رشد و بيوشيميايي ارقام مختلف گندم بررسي شود. نتايج نشان داد كه وزن خشك، مقدار پتاسيم و همچنين مقدار كلروفيلa و b در اثر تنش شوري كاهش يافت اما نسبت سديم به پتاسيم، فعاليت آنزيم‌هاي كاتالاز، آسكوربات پراكسيداز، فنيل‌آلانين و تيروزين آمونيالياز به طور معني‌داري در بيشتر موارد افزايش يافت. هر دو سويه باكتري اثرات مثبت همياري را در بيشتر موارد در غلظت‌هاي 106 تا cfu/ml 107 نشان دادند. در شرايط شور، اثرات مثبت سويه‌ي Sp245 عمدتا در شاخص‌هاي رشد ريشه مشاهده شد درحالي‌كه بيشترين اثرات همياري ناشي از سويه Sp7 در بخش هوايي گياهان گندم ديده شد. همچنين رابطه همياري بين سويه Sp7 و هر دو رقم سرداري و چمران به طور موثرتري نسبت به سويه Sp245 آثار زيان‌آور تنش شوري را تعديل كرد.

Salt stress is one of the most serious environmental factors limiting the productivity of wheat plants. it is demonstrated associative relationship is one of the ways to decrease the detrimental effects of the saline condition. This study was carried out to determine the suitable bacteria strains and concentrations in 4 Iranian cultivars wheat (Sardari, Chamran, Shole and Roshan). Experiment was established as factorial on completely randomized design with three replicate to investigate effects of two levels of salinity (0 and 200 mM) and five concentrations (0, 105, 106, 107 and 108 CFU/ml) of both bacteria strains (Sp7 & Sp245) on some growth and biochemical indexes of wheat cultivars. Results showed dry weight, K+ content and chlorophyll a and b reduced with salinity while Na+ content, Na+/K+ ratio and antioxidant enzyme activities (Catalase, Ascorbate peroxidase, Phenylalanine and Tyrosine ammonia lyase), in most cases, significantly increased. The best associative relationship of both strains mainly was seen in 106 and 107 CFU/ml concentrations. At saline condition, Sp245 considerably improved root indexes whereas positives effects of sp7 mostly were observed in shoot indexes. Altogether, reduction in unfavorable effects of salinity on Sardari and Chamran cultivars after inoculation with Sp7 strain were markedly higher than Sp245 strain performance.