بررسي تطبيقي ابليسانه‌هاي خليل حاوي و فروغ فرخزاد

پيش زمينه ديني حضور ابليس در داستان آفرينش و عصيانِ او زيرساختي است كه تصويرساز گناه، شرارت و لعنت ابدي در اذهان است. اما گاهي نويسندگان با برهم زدن دلالت هاي مألوف و با آشنايي‌زدايي از نام هايي چون ابليس، به بازآفريني اسطوره هاي ديني در قالبي نو و مفهومي گاه در تقابل با درون‌مايه نخستين آن مي پردازند كه چندان با باور عمومي سازگار نيست. پژوهش حاضر، با تكيه بر اين بعدِ ادبيات در آشنايي‌زدايي از مفاهيم مألوف، با تكيه بر روش تحليل متون باز كه شرط اثرگذاري و اثرپذيري را در نظر نداشته و تجزيه آثار هنري را به منابع و تأثيرات، به منزله تجاوز به تماميت و معني آن ها مي‌داند، به واكاوي نماد ابليس در سروده هاي خليل حاوي و فروغ فرخزاد مي پردازد كه با خوانشي ديگرگون از اين نماد، مرزهاي مقدس مفاهيم ديني را درنورديده اند و با كاربست چهره قرآني اين موجود و داستان ها و رموز مربوط به آن، به بازآفريني ابليس در قالبي هنري روي آورده اند و بيان مي دارد كه چگونه آبشخورهاي مشتركي چون افكار اگزيستانسياليستي و آشنايي با آثار رمانتيك هاي غرب از يك سو و تلخ‌كامي هاي پي درپي دو شاعر در زندگي بر بيان سروده هاي آن دو در اين مجال اثرگذار بوده است، به گونه اي كه شعر فروغ را، فرياد انساني در بند و شعر خليل را، نداي وطن گرايي به بن بست رسيده ساخته است.