تحليل كاربردشناسي خطبه امام حسن (ع) در باب صلح

خطبه صلح امام حسن(ع) در باب صلح يكي از اسناد معتبري است كه مي توان از گذر بررسي و تحليل آن، به زواياي پنهان دلايل صلح و تكذيب ادعاي دروغين معاويه در اين خصوص پي برد. بر همين اساس نگارندگان با نگاهي دقيق‌تر و بهره گيري از رويكرد كاربردشناسي در تحليل اين خطبه، به بررسي و بيان زواياي نهفته آن و ارتباط مقدمه و ساير بخش هاي خطبه با ادعاي معاويه پرداخته و به كمك شواهد دروني و  بروني متن، ابهام هاي ذكر شده و علت ايراد اين خطبه توسط امام به شكل كنوني را روشن نموده و كنش هاي منظوري سخن گوينده را به مخاطب ارائه مي دهند. نتايج پژوهش علت انتخاب اين نوع شروع سخن توسط امام و هدف ايشان از پرداختن به موضوع هاي مختلف در خطبه را نمايان مي سازد. بافت موقعيتي، نوع مخاطبان و حتي مسأله مخالفت بيشتر ياران نزديك امام با صلح ايشان اقتضا مي نمايد كه امام، جهت يادآوري و اصلاح ديد آنان ابتدا به مسائلي (به ظاهر نامربوط با سخن معاويه) مانند فضائل شخصيت هايي همچون پيامبر، اهل بيت و صحابه بپردازند. در اين خطبه حتي مواردي وجود دارد كه بسيار كم ارتباط با پاسخ امام به سخن معاويه به نظر مي رسد (مانند صلوات، خمس، صدقه و...) كه آن موضوع ها نيز در راستاي اثبات حق كه هدف نهايي امام از ذكر اين سخنان است بكار گرفته شده و مخاطب را به طور غيرمستقيم و ضمني به اقناع در راستاي هدف ذكر شده دعوت مي كند.