تبيين دلالت‌هاي حسن‌‌ظن در سازمان با توجه به آموزه‌هاي اسلامي

در هزاره سوم اگرچه سازمان‌ها با بهره‌گيري از ابزارها و سامانه‌هاي مدرن، نسبت بر بسياري از معضلات سازماني پيروز شده‌اند، اما در عوض اعتماد، ارتباطات صميمي، خوش‌بيني و مثبت‌نگري را به بوروكراسي افراطي، رقابت‌هاي كاذب، بي‌اعتمادي و بدبيني مبدل ساخته‌اند كه همين مسأله اثر جدي در كاهش بهره‌وري سازماني دارد. حسن‌‌ظن يكي از مهم‌ترين صفات اخلاقي مورد تأكيد دين اسلام است. به همان نسبت كه سوءظن مايه تشتت امور و ناراحتي روح و روان و تنازع ميان افراد يك سازمان است، حسن‌‌ظن مايه آرامش و وحدت ايشان است. نگارندگان در پژوهش پيش‌رو با استفاده از روش تحليل مضمون و با مبنا قراردادن آيات قرآني و روايات مربوط به اين موضوع در كتاب وزين ميزان ‌الحكمه به دنبال پيدا‌كردن دلالت‌هاي كاربردي حسن‌‌ظن در مديريت و سازمان بوده‌‌اند. در اين مقاله سعي ‌شده است كه به‌جاي تحميل مباحث مديريت رايج بر آموزه‌‌هاي ديني، با مبنا قراردادن متون اسلامي مفاهيم ابتدايي از آنها استخراج شود و در برخي موارد با آموزه‌هاي مديريتي مقايسه شده و يا آموزه‌هاي مديريتي و سازماني بر آن‌ها تطبيق شوند. بر اساس پژوهش حاضر، در نگاه اسلامي، به جز مواردي خاص، اصالت با حسن‌ظن است. همچنين بر اساس آيات و روايات، مي‌توان منشأ حسن‌ظن و روش‌هاي ارتقاي آن در سازمان را استخراج نمود. اثرات مثبت حسن‌ظن براي سازمان نظير تقويت ارتباطات سازماني، كاهش اضطراب و استرس، تسهيل عملكرد، افزايش اعتماد و ارزشيابي صحيح كاركنان نيز از موارد ديگري است كه اين پژوهش به آنها دست يافته است