ارزيابي اثر مؤلفه هاي مكان و دما در بهبود برآورد مقدار محتواي الكتروني يونسفر در چند ايستگاه كشور

يونسفر يكي از پديده هاي پيچيده است كه شامل مولكول هاي يونيزه شده توسط خورشيد مي‌باشد. ضرورت مطالعه يونسفر و مدل‌سازي آن از اين حقيقت ناشي مي شود كه محتواي الكتروني يونسفر به پارامترهاي زيادي بستگي دارند كه دائما در حال تغيير هستند. انتشار امواج الكترومغناطيس در لايه يونسفر تحت تأثير الكترون هاي آزاد اين محيط بوده، بنابراين مدل سازي يونسفر در بسياري از زمينه‌ ها از قبيل ارتباطات مخابراتي، ناوبري و تعيين موقعيت ماهواره‌ اي، سيستم‌ هاي راداري و ساير فناوري هاي فضايي مورد توجه مي‌ باشد. طبيعت پيچيده يونسفر باعث شده مدل ها و روش هاي مختلف دو بعدي و سه بعدي جهت رسيدن به يك برآورد مناسب از مقدار محتواي الكترون يونسفر پايه‌ گذاري، ارزيابي و مقايسه شوند. در اين مقاله از شبكه هاي عصبي موجك جهت مدل‌سازي مقدار محتواي الكترون لايه يونوسفر (TEC) در ايستگاه‌ هاي چهار شهر اهواز، ساري، كرمان و سقز در 365 روز از سال 2014 استفاده شده است. نتايج مدلسازي با روش‌ هاي مذكور براي داده‌ هاي مكاني و دماهاي مختلف در ايران ارزيابي و مقايسه شده و به صورت كمي ارائه گرديد. داده‌ هاي مورد استفاده، نقشه‌ هاي يونسفري مي باشند كه نمايشگر ميزان محتواي مجموع الكتروني هستند. نتايج اين تحقيق نشان‌ دهنده تأثير مؤلفه‌ هاي مكاني و دما در كارايي شبكه عصبي موجك در برآورد محتواي الكتروني يونسفر مي‌ باشد. ميانگين خطاي نسبي به دست آمده براي حالت تلفيقي پارامترهاي مكان، زمان و دما با استفاده از شبكه هاي عصبي موجك برابر 52/11 درصد بوده است. اين مقدار براي حالت تلفيقي دو پارامتر به طور ميانگين برابر 05/15 درصد به دست آمده است. مقايسه صورت گرفته در مورد خطا نشان دهنده برتري حالت تلفيقي سه پارامتر دما، مكان و زمان نسبت به ساير حالت ها در برآورد محتواي الكتروني يونسفر بوده است. همچنين در اين مقايسه، بهترين مدل مربوط به حالت هاي مكان دما زمان، مكان زمان و دما زمان به ترتيب مربوط به شبكه هاي عصبي RBF, MLP و Bspline با تلفيق موجك مورلت بوده است.