بررسي حساسيت دو شاخص پوشش گياهي NDVI و EVI به خشكسالي ها و ترسالي ها در مناطق خشك و نيمه خشك؛ مطالعه موردي: دشت سيستان ايران

هدفي كه اين مطالعه در پي دست يافتن به آن است واكنش دو شاخص پوشش گياهي NDVI و EVI به خشكسالي‌ها و ترسالي‌ها در يكي از دشت‌هاي خشك ايران يعني دشت سيستان در شمال استان سيستان و بلوچستان است. براي بررسي حساسيت اين دو شاخص به خشكسالي‌ها و ترسالي‌ها به دو پايگاه داده‌اي مختلف نياز بود. اول پايگاه تصاوير  NDVI وEVI سنجنده ماديس ماهواره ترا براي ماه‌هاي آوريل، مي و ژوئن براي دوره زماني 20142000 و دوم پايگاه داده‌هاي روزانه بارش ايستگاه هواشناسي همديد زابل براي يك دوره آماري 30 ساله (2014 1985) كه از اداره كل هواشناسي استان سيستان و بلوچستان اخذ شد. بعد از اخذ داده‌ها، نقشه‌هاي پويايي پوشش گياهي حاصل از پردازش تصاوير سنجنده MODIS ماهواره ترا به تفكيك براي ماه‌هاي آوريل، مي و ژوئن با استفاده از دو شاخص NDVI و EVI براي منطقه مورد مطالعه تهيه شدند. براي شناسايي فراواني درجات مختلف خشكسالي‌ها و ترسالي‌هاي دشت سيستان نيز از شاخص خشكسالي مؤثر (EDI) استفاده شد. نتايج نشان داد كه در سال نمونه خشك (20112010) تفاوت قابل‌توجه بين اين دو شاخص در طبقه پوشش گياهي نرمال مشاهده شد. شاخص EVI، مساحت اين طبقه را در اين سال خشك حدود 12 درصد نشان داد در حالي كه شاخص NDVI براي اين طبقه هيچ مساحتي را قائل نبوده است. درحالي‌كه در زمان ترسالي‌ (20062005) شاخص  EVI مقداري نتايج بهتري را در اختيار گذاشته است. شاخص EVI براي طبقه نرمال مساحت 20 درصدي را نشان داد و براي طبقه پراكنده 10 درصد از كل مساحت منطقه را داراي پوشش گياهي تنك و پراكنده نشان داد. در مجموع مي‌توان نتيجه گرفت  كه شاخص NDVI شاخص بسيار مناسب‌تري براي پويايي پوشش گياهي در دشت‌هايي مانند دشت سيستان مي‌باشد كه  حيات آن‌ها نه به بارش بلكه به آب جاري در رودخانه متكي است. شاخص EVI نيز با توجه به ماهيت محاسباتي آن براي مناطقي كه پوشش گياهي آن‌ها متراكم‌تر است بهتر جواب مي‌دهد. علاوه بر اين بازديدهاي ميداني هم كه از دشت صورت گرفت و با نوع طبقه پوشش گياهي كه از تصاوير سنجنده MODIS به دست آمد حكايت از بهتر بودن شاخص NDVI در مقايسه با شاخص EVI براي اين نوع از دشت‌ها دارد.