مقايسه كاربرد الگوريتم‌هاي فراابتكاري كلوني مورچه‌ها و سلسله مراتبي در خوشه‌بندي شركت‌هاي دانش‌بنيان كشاورزي

خوشه‌بندي يكي از عمليات‌ مهم در داده‌كاوي به‌شمار مي‌رود كه نتايج آن براي محققان و سياست‌گذاران در زمينه‌هاي مختلف به منظور تحليل و برنامه‌ريزي مفيد است. از آنجا كه در سال‌هاي اخير، اقتصاد دانش‌بنيان با حمايت از شركت‌هاي دانش‌بنيان در ايران در حال توسعه است، تحليل ويژگي‌هاي اين شركت‌ها و خوشه‌بندي آنها به منظور برنامه‌ريزي اثربخش، چشم‌انداز مناسبي براي سياست‌گذاران فراهم مي‌آورد. از اين رو، در اين مقاله شركت‌هاي دانش‌بنيان كشاورزي ايران با استفاده از اطلاعات سال 2017 بر مبناي حوزه فناوري، تنوع محصولات و ارزش فروش محصول با استفاده از روش‌هاي خوشه‌بندي K-ميانگين ساده و K-ميانگين در تركيب با الگوريتم‌هاي سلسله‌مراتبي و كلوني مورچه‌ها در نرم‌افزار MATLAB 16a خوشه‌بندي شدند. بنا بر نتايج، خوشه‌بندي Kميانگين در تركيب با الگوريتم كلوني مورچه‌ها در مقايسه با دو روش ديگر توزيع متوازن‌تري از شركت‌ها بين شش خوشه داشته است و ميانگين ضريب نيمرخ 0.7 اعتبار اين خوشه‌بندي را تأييد مي‌كند. پيشنهاد مي‌شود، به منظور اثربخشي و پرهيز از هدررفت بودجه حمايت از شركت‌هاي دانش‌بنيان، براي شركت‌هايي كه به دليل ويژگي‌هاي مشابه در يك خوشه قرار گرفته‌اند، برنامه‌هاي حمايتي همساني طرح‌ريزي شود. براي شركت‌هاي دانش‌بنيان با ميانگين فروش اندك كه در يك خوشه قرار گرفته‌اند برنامه‌هاي حمايتي ورود به بازار و براي شركت‌هاي با تنوع محصول و درآمد متوسط بالا برنامه‌هاي توسعه بازار صادراتي توصيه مي‌شود.