روابط بين صفات در اكوتيپ‌هاي آويشن دنايي (Thymus daenensis subsp. daenensis) تحت شرايط بدون تنش و تنش خشكي

روابط بين صفات در اكوتيپ‌هاي آويشن دنايي، آزمايشي در دو محيط بدون‌ تنش و واجد تنش خشكي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 4 تكرار در سال زراعي 97-1396 در شهرستان ابركوه بررسي شد. براي تعيين روابط بين صفات از همبستگي ساده و براي تعيين صفات مؤثر و نيز ميزان اثرات مستقيم و غيرمستقيم آنها بر وزن خشك اندام ‌هوايي به‌ترتيب از رگرسيون گام‌به‌گام و تجزيه عليت و همچنين جهت يافتن عوامل پنهاني كه باعث ايجاد همبستگي‌هاي خاصي بين متغيرهاي اندازه‌گيري ‌شده مي‌شوند، از تجزيه به عامل‌ها استفاده شد. ضرايب همبستگي بين صفات نشان داد كه وزن‌تر و خشك اندام‌هوايي با بزرگ ترين و كوچك ترين قطر تاج‌ پوشش، سطح تاج ‌پوشش، طول‌ برگ، تعداد ساقه در بوته و عملكرد اسانس در هر دو شرايط آزمايش رابطه مثبت و معني‌دار داشت. نتايج رگرسيون گام‌به‌گام نشان داد كه در شرايط بدون ‌تنش صفات سطح تاج ‌پوشش، طول و عرض برگ، تعداد گل در گل‌آذين و تعداد روز تا 50% گلدهي و در شرايط تنش‌خشكي صفات سطح تاج‌ پوشش، طول و عرض برگ و تعداد روز تا 50% گلدهي وارد معادله شدند. در تجزيه عليت در هر دو شرايط سطح تاج ‌پوشش بيشترين اثر مستقيم و مثبت و عرض برگ اثر مستقيم و منفي بر وزن خشك اندام‌ هوايي داشتند. با استفاده از تجزيه به عامل‌ها در هر دو شرايط سه عامل اصلي در مجموع حدود 76% از تغييرات كل را توجيه كردند و صفات وزن ‌تر و خشك اندام‌ هوايي، بزرگ ترين و كوچك ترين قطر تاج ‌پوشش، سطح تاج ‌پوشش، طول‌ برگ، تعداد ساقه در بوته و عملكرد اسانس از اجزاي تشكيل‌دهنده اين عوامل بودند.