اثر كاربرد برگي عنصر روي بر عملكرد كمّي و كيفي گندم ديم در شهرستان هشترود

پايين بودن ميزان ريزمغذي‌ها در غلات و كاهش تنـوع غـذايي منجر به بروز سـوء تغـذيه در جامعه مي گردد و اين امر يكي از مشكلات كنوني كشورهاي در حال توسعه از جمله ايران مي‌باشد. با عنايت به نقش ويژه ي گندم در تغذيه قاطبه ي مردم در اين قبيل كشورها، محققين تلاش مي‌كنند با افزايش غلظت ريزمغذي ها از جمله روي، ميزان اسيد آسكوربيك و پروتئين دانه افزايش و ميزان اسيد فيتيك و نسبت مولي اسيد فيتيك به روي در دانه گندم را كاهش و نسبت به كاهش سوء تغذيه كمك نمايند. با توجه به نقش فيزيولوژيك روي در متابوليسم كربوهيدرات ها و پروتئين ها، در اين پژوهش تاثير كاربرد برگي روي بر عملكرد دانه و برخي از شاخص‌هاي كيفي گندم مورد بررسي قرار گرفتند. در اين پژوهش شش رقم گندم نان در آزمايش مزرعه‌اي در سال زراعي 95-1394 در روستاي طاستغار از توابع شهرستان هشترود اجرا گرديد. آماده سازي زمين طبق روال سنتي حاكم بر زراعت منطقه انجام گرديد. آزمايش به‌صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا شد. فاكتورهاي اصلي و فرعي به ترتيب شامل ارقام گندم در شش سطح (باران، تك آب، سرداري، اوحدي، هما و آذر2) و مصرف برگي سولفات روي با غلظت دو در هزار در چهار سطح (شاهد، در مرحله ساقه‌رفتن و مراحل ساقه‌رفتن به همراه ظهور سنبله) بودند. عمليات محلول‌پاشي سولفات روي در ساعات پاياني روز با استفاده از سم پاش پشتي تلمبه‌اي به ميزان 100 ميلي‌ليتر از محلول ياد شده به ازاي هر متر مربع انجام گرديد. نتايج حاصل نشان داد كه محلول پاشي روي منجر به افزايش عملكرد دانه در مقايسه با شاهد در تمامي ارقام مورد مطالعه شد. همچنين، محلول پاشي اين عنصر ميزان روي، پروتئين و اسيد آسكوربيك دانه را در مقايسه با شاهد افزايش داد. در مقابل، در اثر محلول پاشي روي، ميزان اسيد فيتيك و نسبت مولي اسيد فيتيك به روي در مقايسه با شاهد كاهش يافتند. محلول پاشيبرگي روي سبب بهبود عملكرد كمّي و كيفي دانه گندم شد و كاربرد اين عنصر در مراحل ساقه رفتن به همراه ظهور سنبله تاثيرگذاري بيشتري داشت. لذا، با در نظر گرفتن شرايط حاكم بر كشاورزي ايران و مشكلات ناشي از سوء تغذيه جامعه، كاربرد برگي سولفات روي راهكار مناسبي براي افزايش عملكرد كمّي و كيفي گندم به همراه بهبود بهداشت عمومي جامعه مي باشد.