ديدگاه بي‌فرزندان ارادي درباره فرزندآوري: مطالعه‌اي در شهر رشت

هدف اين مقاله توصيف تمايل و يا عدم تمايل به فرزندآوري در بين افراد بي‌فرزند ارادي در شهر رشت و فهم كنش آن‌ها در زمينۀ بي‌فرزندي بر اساس نظريه «جامعه در مخاطره» و «فردي شدن» بك و بكگرانشايم است. روش پژوهش، ميداني كيفي و تكنيك پژوهش مصاحبه‌ي عميق با 13 نفر از افراد بي‌فرزند است كه حداقل 5 سال بي‌فرزندي ارادي داشته‌اند. يافته‌ها نشان مي‌دهند كه افراد داشتن يا نداشتن فرزند را به‌مثابه انتخابي مي‌دانند كه مي‌تواند به‌خاطر انتخاب‌هاي ديگر به تعويق افتاده يا سركوب شود. با اين حال،  بين دو جنس از نظر گرايش به بي‌فرزندي تفاوت وجود دارد. به طوري كه زنان‌ مادر شدن را براي شكل‌گيري هويت خود مهم تلقي مي‌كنند، اما مردان چنين نظري دربارۀ پدر شدن ندارند. مهم‌ترين دلايل افراد براي بي‌فرزند را مي‌توان در پنج مؤلفه خلاصه كرد: مسئوليت‌هاي بالاي پدرومادري، محدويت‌هاي اجتماعي فرزند براي والدين، محدويت‌هاي زناشويي فرزند براي والدين، هزينه‌هاي بالاي داشتن فرزند و مخاطره‌هاي بارداري براي زنان. گونه‌شناسي بي‌فرزندي ارادي سه دسته از بي‌فرزندان را نشان مي‌دهد. بي‌فرزندان دائمي، بي‌فرزندان موقت و بي‌فرزنداني كه تصميم مشخصي براي داشتن يا نداشتن فرزند اتخاذ نكرده‌اند.