بازتاب نمادين مشروعيت بر سكه‌هاي ساساني مطالعه موردي: دوران قباد اول و جاماسب

براي درك آثار هنري يك عصر و بنيادهاي موثر بر آن، كشف رابطه بين تصوير و رخدادهاي اجتماعي براي كشف دلايل توليد آنها ضروري مي‌نمايد. از اينرو، پژوهش حاضر سعي در تبيين رابطه‌ي ميان تصاوير يك دوره و عناصر مختلف اجتماعي، فرهنگي و سياسي مؤثر بر آن را دارد. در تاريخ ايران در غالب موارد هنر وابسته به دربار و به عنوان بيانيه‌اي بازتاب دهنده قدرت و انديشه‌هاي حاكم در جامعه است و توليد و بازتوليد آن مبتني بر نيازهاي حكومت به رسانه‌هاي تصويري براي بيان ايده‌هاي مورد نظر خود است. به اين منظور، مورد بررسي در اين پژوهش، دوره‌ي ساساني به عنوان نقطه اوج دوره‌ي گفتماني ايران پيش از اسلام و يكي از دوره‌هاي طولاني داراي چالش‌هاي گوناگون از منظر قدرت و مشروعيت انتخاب شده و از بين رسانه‌هاي تصويري و هنري آن سكه‌ها مورد نظر بوده كه شواهد زيادي از تغييرات بازنمايي تصويري را آشكار مي‌سازند. مورد بررسي خاص اين پژوهش، سكه‌هاي دوره قباد اول و جاماسب در سير زماني خلع قباد اول از قدرت به واسطه ظهور فرقه مزدكيه، جانشيني جاماسب و رسيدن مجدد قباد اول به سلطنت و تغييرات تصويري سكه‌هاي پادشاهان مزبور در طي اين دوره بوده است. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه اين پادشاهان در طي دوره‌هاي مزبور با قصد افزايش اقتدار و مشروعيت خود، از عناصر و نمادهاي ريشه دار در عقايد زردشتي، به منظور شكل دادن به سيماي تصويري اين امر بهره مي‌برند . واژه‌هاي كليدي: هنر ساساني، سكه‌‌هاي ساساني، قباد اول، جاماسب، قدرت و مشروعيت.