عوامل زمينه‌ساز ديرخوابي دانشجويان دختر ساكن خوابگاه دانشگاه تبريز

ديرخوابي يكي از موضوعاتي است كه اخيراً در خوابگاه‌هاي دانشجويي، مسأله‌اي مشهود است كه تأثيرات نامطلوبي بر دانشجويان مي‌تواند داشته باشد، به همين دليل، براي فهم عوامل زمينه‌ساز آن، تلاش شده است از روش نظريۀ زمينه‌اي استفاده شود. روش پژوهش، كيفي است و بر اساس روش نمونه‌گيري هدفمند و نيز معيار اشباع نظري، 10 نفر از دانشجويان با ويژگي ديرخوابي انتخاب شدند. براي گردآوري اطلاعات از تكنيك مصاحبۀ عميق و براي توصيف اطلاعات دموگرافيكي افراد مورد مطالعه، از آمارهاي توصيفي استفاده شده است. مفاهيم و مقولات به‌دست‌آمده از مصاحبه‌ها نشان داد شبكه‌هاي اجتماعي مجازي، وابستگي ارتباطي عاطفي، عوامل خانوادگي، فشار هنجاري گروه دوستي، بي‌تفاوتي اجتماعي و احساس گمنامي از عوامل زمينه‌ساز اختلال ديرخوابي دانشجويان مورد مطالعه به شمار مي‌آيد، به‌گونه‌اي كه در مقولۀ شبكه‌هاي اجتماعي مجازي: برقراي ارتباط شبكه‌هاي مجازي، چت‌كردن تا نزديكي صبح، سرك‌كشيدن در زندگي ديگران در فضاي مجازي، در مقولۀ وابستگي ارتباطي– عاطفي: وجود اشخاص مهم در زندگي، تلقي‌كردن فضاي مجازي به‌صورت عامل تخليۀ رواني، افزايش انگيزه و اميد هنگام ارتباط مجازي، احساس تنهايي، احساس سرخوردگي هنگام قطع اينترنت، در مقولۀ عوامل خانوادگي: دلتنگي و دوري از خانواده، وجود مشكلات خانوادگي و نبود كنترل‌ پدر و مادر و حس آزادي، در مقولۀ فشار هنجاري گروه دوستي: وجود دوستان ناباب، رقابت با دوستان براي يافتن سوژۀ مجازي، در مقولۀ بي‌تفاوتي اجتماعي: مهم‌نبودن هم‌اتاقي‌ها، رعايت‌نكردن اصول هم‌اتاقي و در مقولۀ احساس گمنامي: چت با اشخاص ناآشنا، راحت‌بودن برقراري ارتباط تأثيرگذار بوده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد مقولۀ هسته‌اي اين پژوهش، ولع ارتباط مجازي است كه موارد منتهي به آن در قالب يك مدل پاردايمي شامل شرايط علّي، شرايط زمينه‌ساز، پيامدها، راهكارها و استراتژي كنش ارائه شده است.