عنوان مقاله :
مقايسۀ نام و لقب پادشاهان ساساني در شاهنامه و متون تاريخي دورۀ اسلامي از سدۀ سوم تا هفتم هجري قمري
پديد آورندگان :
محمودي لاهيجاني ، علي دانشگاه آزاد اسلامي واحد نجفآباد - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
لقبِ پادشاهان ساساني , خداينامه , منبع شاهنامۀ فردوسي , منبع متون تاريخي سدۀ سوم تا هفتم هجري قمري.
چكيده فارسي :
داستانهاي اساطيري و تاريخي ايران باستان در دوران ساساني در كتابي گردآوري شده بود كه آن را «خداينامه» ميناميدند. اين كتاب در دوران اسلامي، چندين بار به زبان عربي و فارسي ترجمه شد و بيشتر نويسندگان دورۀ اسلامي براي ذكر تاريخ ايران، از اين ترجمهها استفاده كردند. تعدد اين ترجمهها سبب شد كه گاه آشفتگي و نابساماني در ذكر حوادث و رويدادهاي تاريخي به وجود آيد و نويسندگاني كوشش كردند با اصلاح اين آشفتگيها، ساماني به تاريخ ايران دهند، كه ميتوان با توجه به شباهتها و تفاوتهايي كه در متون تاريخي دورۀ اسلامي ديده ميشود، اين پرسش را مطرح كرد كه نويسندگان متون تاريخي ازجمله فردوسي در ذكر رويدادهاي پادشاهان از چه منابعي بهره بردهاند؟ در اين پژوهش كه به روش تحليلياسنادي نوشته شده است، كوشش شده تا با مقايسۀ شباهتها و تفاوتهايي كه در ذكر نام و لقب پادشاهان ساساني در كتابهاي تاريخي ديده ميشود به منابعي كه اين كتابها از آنها بهره بردهاند، اشاره كنيم كه از جملۀ نتايج به دست آمده، آن است كه منبع فردوسي با ديگر متون تاريخي، تفاوتهاي آشكاري داشته و اين موضوع را كه فردوسي تنها از شاهنامۀ ابومنصوري كه آن هم ترجمۀ خداينامۀ پهلوي بوده، استفاده كرده است، برجستهتر نشان ميدهد.
عنوان نشريه :
جستارهاي ادبي