عدم مطلقيّت ضرر در امر به معروف و نهي از منكر

يكي از شرايط وجوب امر به‌معروف و نهي از منكر، عدم ضرر است. در اينكه ضرر به چه مقدار رافع وجوب است، كمتر به آن پرداخته ‌شده، ولي از ظاهر عبارت فقها چنين استفاده مي‌شود كه هر جا ضرري مترتب باشد، به‌طور مطلق، وجوب اين فريضه ساقط است. نگارندگان پس از بررسي نظرات فقها به اين نتيجه رسيده‌اند كه قول مشهوري در ميان ايشان نسبت به مطلق ضرر وجود ندارد؛ بنابراين، پژوهش حاضر با امعان نظر در ادلّه نقلي و قواعد فقهي به اين نتيجه رسيده كه ملاك سقوط و عدم سقوط وجوب اين فريضه، ميزان ضرر و مفسده‌اي است كه متوجه آمر و ناهي مي‌شود يا از ترك آن متوجه افراد، جامعه يا دين مي‌شود. پس بايد افسد را به فاسد دفع و اهم را بر مهم تقديم نمود.