عنوان مقاله :
پايش روند دماي ماهيانه ايران مبتني بر برونداد پايگاه داده مركز پيشبيني ميانمدت هواسپهر اروپايي (ECMWF) نسخه ERA Interim
پديد آورندگان :
احمدي ، محمود دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم زمين , داداشي رودباري ، عباسعلي دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم زمين
كليدواژه :
روند دما , پايگاه ECMWF , روش Mann–Kendall , روش Sen’s Slope , ايران
چكيده فارسي :
نقش دما و اهميت دگرگوني آن باعث شده است كه طي چند دهه اخير توجه جدي به اين پديده آبوهوايي شود. روند رو به رشد دما در برخي از مناطق ايران و پيامدهاي احتمالي آن منجر به نگراني جدي براي پژوهشگران و برنامهريزان شده است.هدف از اين پژوهش دگرگوني مكاني روند دماي ايران طي چهار دهه اخير مي باشد. براي ارزيابي اين روند از پايگاه داده مركز پيشبيني ميانمدت هواسپهر اروپايي (ECMWF) نسخه ERA Interim طي دوره زماني 1979 - 2015 ميلادي با تفكيك مكاني 0.125×0.125 درجه قوسي براي هر ماه با 9966 ياخته استفاده شد. و جهت آشكارسازي روند دما از دو روش ناپارامتريك Mann–Kendall و Sen’s Slope بهره گرفته شد. نتايج نشان داد ، چهار ماه فوريه، مارس، مي و اكتبر روند دمايي يك جهته (افزايشي) را تجربه كردهاند. بيشينه متوسط آهنگ روند افزايشي كشور مربوط به فصل زمستان و كمينه آن متعلق به فصل پاييز بوده است. در تمامي ماههاي سال مناطقي از كشور كه بين مدار 30 تا 35 درجه شمالي قرار داشتهاند بيشينه روند معنادار افزايشي را تجربه كردهاند. قلمرو مناطق سرد و معتدل كشور بيش از ساير مناطق دستخوش افزايش روند دما بودهاند. همچنين روند منفي جنوب شرق و جنوب (سواحل بوشهر) ايران ناشي از چهار دليل: 1 دگرگوني خرد آبوهواشناسي محل؛ 2 افزايش هواويزهاي هواسپهري؛ 3 بخارآب قابل بارش و 4 ابرها و دامنه دگرگوني دما، هستند. بيشينه متوسط شيب دمايي كشور با 0.11 درجه سانتي گراد مربوط به ماه فوريه و كمينه آن نيز به با 0.002 درجه سانتيگراد در ماه نوامبر اتفاق افتاده است. بهطوركلي زمستانهاي ايران در حال گرمتر شدن است و اين امر يك خطر جدي براي كانونهاي برفگير كشور تلقي خواهد شد.