زنان و وقف (نمونه موردي : شهر تهران در دوره هاي قاجاريه و پهلوي)

مشاركت و فعاليت‌هاي داوطلبانه افراد در رتق و فتق امور مختلف به ويژه در امور حمايتي و فقرزدايي، همواره بخشي از فعاليت‌هاي بشر را به خود اختصاص داده است. موضوعي كه فراهم آورنده پايداري و بقاي نظم و انسجام اجتماعي و به تبع آن تنظيم اجتماعي است. يكي از راه هاي مشاركت اجتماعي، وقف است كه گروه هاي اجتماعي از جمله زنان با انگيزه هاي مختلف، بدان مبادرت مي‌ورزند. هدف اين تحقيق بررسي چگونگي مشاركت زنان شهر تهران در امور اجتماعي از طريق وقف در دوره‌هاي قاجاريه و پهلوي است. روش تحقيق از نوع اسناديتوصيفي است. جامعه آماري تمام زنان واقف شهر تهران در دوره هاي مورد بررسي است كه اطلاعات آنها در دسترس مي باشد. اطلاعات وقفي زنان واقف شهر تهران از منابع معتبر جمع آوري و با استفاده از روش هاي آماري و مدل AHPتحليل شده است. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه زنان شهر تهران با داشتن حق مالكيت بر اموال خود و استقلال مالي امكان مشاركت در امور اجتماعي را برحسب گرايش خود داشته اند. هرچند در هر دو دوره مورد بررسي، وقف مذهبي جايگاه بالاتري را نسبت به اهداف ديگر داشته، در دوره قاجاريه بخشي از توسعه و عمران شهر تهران با عمل به وقف محقق مي شده است. نوع مكان هاي وقفي با طبقه اجتماعي واقفان ارتباط نزديكي دارد. از اين رو از آنجا كه اكثر زنان واقف شهر تهران در دوره قاجاريه عمدتاً از طبقه اشراف و اعيان بوده اند.، بيشترين مكان وقفي آنها تجاري با گرايش به دكان است، كه در دوره پهلوي با جايگزيني طبقه متوسط به مسكوني با گرايش به خانه تغيير كرده است.