بررسي اثر ويژگي‏هاي مورفومتري در پراكنش سطوح واريزه‏اي (مطالعه موردي: ناهمواري آتشگاه در جنوب شهرستان پاوه، استان كرمانشاه)

واريزه‏ها شواهدي از رفتار سنگ ها در مقابل نوسانات دما و رطوبت هستند. تغييرپذيري مكاني سطوح واريزه‏ ممكن است، با ويژگي‏هاي مورفومتري بيشتر شود. هدف از اين پژوهش تعيين سهم عوامل محيطي در پراكنش سطوح واريزه‏اي است. در ابتدا در جنوب شهرستان پاوه، 419 سطح واريزه‏اي با روش طبقه‏بندي نظارت شده تصاوير سنجش از دور شناسايي شدند. در بررسي اثر عوامل محيطي روي پراكنش واريزه، پارامترهاي شيب، جهت دامنه، انحناء، طبقات ارتفاعي و تابش خورشيدي با استفاده از مدل رقومي ارتفاعي و توابع تحليل مكاني آرك جي.آي.‏اس. استخراج شدند. عامل شيب در پنج طبقه، جهت دامنه در هشت طبقه، تابش خورشيدي در پنج طبقه و انحناي زمين، طبقه بندي شدند. خصوصيات اين پارامترها به محدوده‏هاي واريزه‏اي و غير واريزه‏اي تخصيص يافت. براي مناطق غير واريزه‏اي نقاطي به صورت تصادفي انتخاب شدند. ويژگي هاي مورفولوژيك آنها محاسبه براي اطمينان از نرمال بودن داده آزمون كلموگرف-اسميرنف اجرا شد. داده مكان‏هاي غير واريزه در سطح اطمينان (0/15 p-value ) نرمال تشخيص داده شدند. داده‏هاي واريزه نيز پس از انجام تبديل باكس- كاكس نرمال شدند (0/13 p-value). مقايسه ميانگين پارامترهاي هر محدوده به روش آناليز واريانس انجام شد. واريانس بين متغير وابسته و عوامل شيب، جهت دامنه، ارتفاع از سطح دريا، فرم زمين، ميانگين انرژي دريافتي از خورشيد بررسي شد. نتايج نشان داد كه تفاوت شيب، جهت دامنه، انرژي دريافتي از خورشيد و فرم دامنه و ارتفاع در انتشار نقاط واريزه از نظر آماري در سطح P 0/05 معنادار است. براي نقاط غير واريزه‏اي فقط در عامل انرژي دريافتي و نقاط تصادفي تفاوت بين آنها معنادار بود و در ساير عوامل تفاوت معناداري در سطح P 0/05مشاهده نشد. اثر عامل شيب يعني طبقه 25 تا 35 درجه، جهت جنوبي شرقي، ميزان آفتاب گيري و جهت دامنه نسبت به ساير طبقه‏ها در پراكنش واريزه بيشتر است.