مقايسه‌ي روش‌هاي متداول برآورد بار رسوب معلق رودخانه‌ي كرخه با روش برنامه‌ريزي بيان ژن

برآورد دبي بار رسوبات معلق رودخانه ها به دليل تأثيرگذاري بر طراحي و مديريت سازه هاي آبي، در مهندسي آب، هيدروليك و محيط زيست مهم مي باشد. تاكنون تلاش هاي گوناگوني جهت برآورد دقيق بار رسوبات معلق توسط پژوهشگران انجام شده است كه براي مثال مي توان به برقراري رابطه بين دبي جريان و دبي رسوب اشاره نمود. مشكل اين روش، عدم قطعيت آن مي باشد. از اين رو، شماري از محققان به روش هاي هوشمند و الگوريتم هاي تكاملّي، روي آورده اند. در پژوهش حاضر به منظور پيش بيني بار رسوب معلق ايستگاه هاي هيدرومتري جلوگير و پاي پل واقع در بالادست سد مخزني كرخه، روش برنامه ريزي بيان ژن مورد استفاده قرار گرفت و نتايج به‌دست آمده با نتايج روش هاي منحني سنجه رسوب و فائو مقايسه گرديد. براي انجام اين كار داده هاي دبي جريان، دبي رسوب و ارتفاع باران دو ايستگاه بين سال هاي 1390-1365 جمع آوري شد. براي اجراي مدل برنامه ريزي بيان ژن دو سناريو تعريف گرديد. در سناريوي اول از اطلاعات دبي جريان و دبي رسوب ايستگاه ها استفاده شد و در سناريوي دوم از اطلاعات ارتفاع باران حوضه‌ي آبريز نيز استفاده گرديد. نتايج نشان داد سناريوي دوم عملكرد بهتري در مقايسه با سناريوي اول داشته است. همچنين، مقايسه‌ي نتايج اجراي اين مدل در بخش آزمون سناريوي دوم نشان داد كه اين روش نسبت به روش منحني سنجه رسوب، ميزان خطاي RMSE و MAEرا به مقدار 91% و 94% براي ايستگاه هيدرومتري جلوگير و 60% و 71% براي ايستگاه هيدرومتري پاي پل كاهش داده است. مقايسه همين نتايج با روش فائو نيز نشان‌دهنده‌ي كاهش خطاي RMSE و MAE به ميزان 92% و 96% براي ايستگاه هيدرومتري جلوگير و 85% و 95% براي ايستگاه هيدرومتري پاي پل مي باشد.