سنجش و ارزيابي ابعاد محرك توسعه در بازآفريني محله‌هاي سنتي، نمونه موردي : محله حاجي در بافت تاريخي شهر همدان

توسعۀ شهري با دو رويكرد توسعۀ دروني و مرمت شهري بافت‌هاي فرسوده سعي در احيا و بازگرداندن حيات شهري به عرصه‌هاي ناكارآمد داشته است. به منظور تسهيل اين روند و توجه به پيوند بافت‌هاي قديمي با توسعۀ شهري، برنامه‌ريزي و اجراي پروژه‌هاي محرك توسعه به‌عنوان يكي از راهبردهاي به‌كار گرفته شده در جهت فراهم كردن بسترهاي لازم براي حضور ساكنان و توجه به پتانسيل‌ها و ابعاد توسعه مورد توجه قرار گرفت. در اين مقاله روش توصيفي تحليلي و كمي ‌بنا نهاده شده و منابع تحقيق، منابع كتابخانه‌اي و مشاهدات ميداني و پرسشنامه‌هاي توصيفي است. بدين منظور تعداد 300 پرسشنامه ميان ساكنان محلۀ حاجي همدان توزيع شده است كه براي تحليل داده‌ها از آزمون هاي آماري پارامتريك، آزمون t تك‌گروهي، آزمون همبستگي پيرسون و آزمون فريدمن در نرم‌افزار Spssاستفاده شده است. رويكرد اين پژوهش محرك توسعه بوده كه داراي ابعاد كالبدي فضايي، اجتماعي فرهنگي و زيست‌محيطي مي‌باشد. اين مقاله برآناستتا به اين سئوال پاسخ دهد كه كدام بُعد از ابعاد بازآفريني شهري، نقش محرك توسعه را در محله ايفا مي‌كند؟بر اين اساس در محلۀ حاجي نتايج آزمون فريدمن نشان داد كه رتبه‌بندي مجموعه عوامل فضايي كالبدي، عوامل فرهنگي اجتماعي و عوامل زيست محيطي معنادار است (زيرا 0.05 p) يعني مي‌توان گفت كه محلۀ حاجي از نظرِ كيفيت فرهنگي اجتماعي بالاترين رتبه و ازنظرِ كيفيت فضايي كالبدي كمترين رتبه را دارد و درنتيجه عوامل فرهنگي اجتماعي مي‌تواند به عنوان يك محرك در محلۀ حاجي مورد توجه قرار گيرد و ضمن حفظ ارزش‌هاي تاريخي و كالبدي محله، نقش مهمي‌ را در تبديل محله به يك مكان زيستي هماهنگ با زندگي امروزي و متناسب با شخصيت و  هويت تاريخي بازي كند.