پناهندگان اقليمي چالش آينده تحولات منطقه ايي مطالعه موردي: خراسان جنوبي

تغييرات آب و هوايي و تخريب محيط زيست تأثير قابل توجهي در جابجايي مردم سراسر جهان داشته است. واكنش افراد در پاسخ به تغييرات اقليم متفاوت مي‌باشد و مهمترين واكنش افراد به زوال زيست‌محيطي و دفع خطر جابجايي مي‌باشد كه مهاجرت‌هايي كه در اثر تغييرات اقليمي و پيامدهاي آن شكل مي‌گيرد پناهنده اقليمي را شكل مي‌دهد. ايده پناهنده اقليمي يا پناهندگان تغيير اقليم نسبتاً جديد مي‌باشد. عدم سازگاري و ظرفيت لازم براي تغييرات اقليمي از مهمترين عوامل ايجاد آسيب پذيري انسان‌ها مي‌باشد خراسان جنوبي در جنوب‌شرق كشور يكي از مكان‌هاي آسيب‌پذير تغييرات اقليمي است. در اين مطالعه جهت ارزيابي تغييرات اقليمي از داده‌هاي بارش دما و تعداد روزهاي گردوغبار و منابع آب زيرزميني، براي دوره 20 ساله تا سال 2014 استفاده گرديده است. براي شناسايي و پيش‌بيني تغييرات اقليمي استان خراسان جنوبي از روش ريز مقياس نمايي آماري با استفاده از مدل LARSWG  و نمايه‌هاي ارزيابي تغييرات اقليمي استفاده شده و از 10 ايستگاه استان براي دوره‌ي 20302010 تحت مدل لارس انجام شد با استفاده از اين داده‌ها ابتدا كانون‌هاي بحران‌هاي ناشي از تغييرات اقليمي شناسايي و در محيط GIS پهنه‌بندي گرديد. سپس پراكندگي سكونتگاه‌هاي در معرض اين مخاطرات تعيين شد. جهت ارزيابي پناهندگان اقليمي از آمار مهاجرت از سرشماري 1375 و  تا 1390 استفاده گرديد و سكونتگاه‌هاي روستايي كه در اين دوره تخليه شده و از بين رفته‌اند، مشخص گرديد. پردازش داده‌هاي اقليمي نشان مي‌دهد كه بيشتر مناطق استان از تغييرات اقليمي متأثر شدند، اما جنوب استان به محوريت نهبندان بيشترين پيامدها را از تغييرات اقليمي داشته است. اين رخدادها باعث جابجايي جمعيّت  و شكل‌گيري پناهندگان اقليمي در جنوب استان شده و جمعيّت از جنوب استان به شمال استان تغيير مكان داده‌اند. جمعيّت سكونتگاه‌هاي روستايي استان در سال 1375 برابر با 76/61 درصد بوده است كه در سال 1390 به 61/45 درصد كاهش پيدا كرده است. بنابراين نقش تغييرات اقليمي در 20 سال گذشته با بروز چالش‌هايي مانند خشكسالي، تخريب منابع آب، پيشروي بيابان‌ها به خصوص در غرب و جنوب استان آشكار است.