برآورد ارتفاع برف‌مرز واحد ژئومورفيك ايران مركزي

در اين مقاله سعي بر اين است كه ارتفاع برف مرز ايران مركزي با روش‌هاي رايت، ارتفاع كف سيرك، نسبت پنجه به ديواره و نسبت‌هاي ارتفاعي برآورد گردد و بهترين روش براي برآورد ارتفاع برف مرز دائمي معرفي شود. در بررسي اثرگذاري مقدار شيب دامنه‌هاي كوهستاني و حداكثر ارتفاع قلل بر ارتفاع برف مرز دائمي برآورد شده، روابط خطي اين پارامترها در روش‌هاي مذكور در دامنه‌هاي نسار و نگار مرتفع‌ترين قلل اين واحد كوهستاني محاسبه شد. بر اساس فرم خطوط منحني ميزان در نقشه‌هاي توپوگرافي بيش از 3300 سيرك در ايران مركزي شناسايي گرديد. امتداد ناهمواري‌ها در بيشتر مناطق ايران مركزي، شمال غربي-جنوب شرقي و گاهي به‌صورت غربي-شرقي است و بيشتر سيرك‌هاي يخچالي در دامنه‌هاي شمال شرق يا جنوب غرب شكل‌گرفته‌اند. نحوه پراكندگي سيرك‌ها حاكي از اين است كه دامنه‌هاي نسار (شمال شرقي) واحد ژئومورفيك ايران مركزي شرايط بهتري براي شكل‌گيري سيرك‌هاي يخچالي داشته و 57.7% از سيرك‌ها در دامنه شمال شرقي شناسايي‌شده است. تجزيه‌وتحليل ارتفاع برف مرزهاي برآورد شده در روش نسبت پنجه به ديواره با اعمال روش رايت هم ازنظر ارتفاع و هم ازنظر اثر جهت بر تفاوت ارتفاع برف مرز با شرايط محيطي انطباق بيشتري دارد. ارتفاع برف مرز در اين واحد بين 2743 متر تا 3098 متر متغير برآورد گرديد. متوسط ارتفاع برف مرز كواترنري واحد ايران مركزي 2853 متر بوده است. تجزيه‌وتحليل اثر مقدار شيب و ارتفاع قلل بر تفاوت ارتفاع مرز حاكي از آن است كه 77% از اثرگذاري مقدار شيب در دامنه نگار و 35% از اثرگذاري ارتفاع قله مسلط به سيرك در دامنه نسار قابل تبيين است.