كاربرد مدل هاي RS-GIS در بهينه سازي گسترش شهري با تأكيد بر حفظ محيط زيست (نمونۀ موردي: شهر همدان)

اهداف: هدف از اين پژوهش، بررسي بهينه سازي گسترش شهر همدان در جهت حفظ محيط زيست است. بنابراين برنامه ريزي براي بهترين مكان ها جهت توسعۀ فيزيكي گسترش شهر كه كمترين آسيب ها را به كاربري هاي كشاورزي و محيط زيست ايجاد كند، در زمرۀ اهداف اين تحقيق است. روش: نوع تحقيق كاربردي و روش مورداستفاده توصيفي ـ تحليلي است. براي بررسي بهينه سازي گسترش اندازه‌گيري‌هاي فضايي شهر از تكنيك‌هاي نوين سنجش از دور استفاده شده و تغييرات كاربري اراضي شهر بين سال‌هاي 1986 تا 2011، درنظر گرفته شده است. يافته ها/ نتايج: بررسي ها نشان دهندۀ كاهش شديد اراضي كشاورزي و باغات درنتيجۀ تبديل آنها به اراضي ساخته شده است. بنابراين با استفاده از مدل AHP، مشخّصات اراضي براساس نيازهاي توسعۀ شهري به پنج طبقه، از كاملاً مناسب تا كاملاً نامناسب تقسيم شدند تا گسترش آتي شهر، تنها در اراضي باير و فاقد پوشش گياهي كه داراي شرايط مناسب جهت توسعۀ فيزيكي شهر هستند، صورت گرفته است. نتيجه گيري: نتايج حاصل از ارزيابي تصاوير ماهواره اي نشان داد كه بيشترين افزايش سطوح كاربري در منطقۀ شهري همدان طي سال هاي مذكور، صورت گرفته است. بنابراين زمين هاي كشاورزي به همراه باغات منطقه بيشترين كاهش ها را نشان داداند. حال اگر اين روند گسترش كالبدي شهر ادامه پيدا كند تا سال 2025، مساحتي معادل 63/720 هكتار زمين كشاورزي و پوشش گياهي تخريب خواهد شد. بنابراين بهترين مكان براي گسترش آتي شهر همدان بيشتر در مناطق شمال غربي و شرق شهر واقع شده اند.