نقش تحليل فضايي و پهنه‌بندي آسيب‌پذيري ناشي از زمين‌لغزش در برنامه‌ريزي شهري مطالعۀ موردي: دامنه‌هاي شمال غرب كلان‌شهر تهران

اهداف: در اين پژوهش، به تحليل فضايي پهنه‌هاي مستعد وقوع زمين‌لغزش در دامنه‌هاي شمال ‌غرب كلان‌شهر تهران با هدف برنامه‌ريزي‌هاي مناسب توسعه كالبدي – فضايي شهر و كاهش مخاطرات محيطي و پايداري فضاهاي شهري پرداخته شده است. ; روش: متغيرها و شاخص‌هاي موردمطالعه عبارت‌اند از: شيب، فاصله از گسل‌، سازندهاي زمين‌شناسي، كاربري زمين، فاصله از رودخانه‌ها، ميزان بارش، ارتفاع، جهت دامنه‌ها و فاصله از راه‌هاي ارتباطي است. روش پژوهش توصيفي، تحليلي با بهره‌گيري از مدل فازي در جي‌آي‌اس است.; يافته ها/ نتايج: يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه پهنه‌هاي خطر زمين‌لغزش در مناطق شمال‌ غرب تهران، حدود ۴۷/ ۱۴درصد از مساحت محدوده موردمطالعه با درجه زياد و بسيار زياد و حدود ۳۸/ ۱۲ درصد از مساحت محدوده موردمطالعه در پهنه با خطر متوسط است. بقيه اين منطقه كه شامل حدود ۱۶/ ۷۳ درصد مي‌شود، پهنه با خطر كم و بسيار كم است. ; نتيجه‌گيري: تحليل فضايي از پهنه‌هاي خطر زمين‌لغزش نشان مي‌دهد كه عوامل توپوگرافي و هيدرولوژي نقش مهمي در زمين لغزش دامنه ها دارند. همچنين، نتايج تحليلي نشان مي‌دهد كه به‌دليل شرايط توپوگرافي، فعاليت‌هاي زمين‌ساختي و زمين‌شناسي، بارش‌هاي سيل‌آسا و رعايت‌نشدن فاصله از حريم شبكه‌هاي زه‌كشي، ازجمله روددره‌ها و كاربري‌هاي نامناسب به‌ويژه برج‌سازي درشيب‌هاي تند، خطر وقوع زمين‌لغزش‌ها زياد شده است. جلوگيري از تخريب منابع طبيعي و تغيير كاربري زمين‌هاي كشاورزي به‌ويژه تبديل باغات و مراتع به برج‌سازي و پايدارسازي دامنه‌ها، با هدف پيشگيري از مخاطرات محيطي بسيار ضروري است.