بررسي وضعيت توزيع فضايي كاربري اراضي شهري سمنان

هر شهر از مجموع كاربري هايش ساخته شده است و يكي از هدف هاي مهم برنامه ريزي شهري، ارتقاء و ساماندهي الگوي توزيع كاربري هاست. اين مقاله نيز با آگاهي از توسعۀ نامنظم كاربري ها در شهر سمنان، با هدف بررسي الگوي توزيع فضايي كاربري ها اين شهر انجام شده است. با توجه به اين هدف، بر رويكردي كاربردي و ماهيتي توصيفي تحليلي مبتني است. داده ها و اطلاعات مورد نياز به روش كتابخانه اي فراهم شده است. براي بررسي و تحليل داده ها از روش كمّي (سرانه) و تحليل هاي فضايي مكاني، از جمله مدل هاي هيرشمن هرفيندال، شاخص فشردگي، تابع Ripley apos;s K، شاخص تنوع سيمپسون، شاخص تكه تكه شدگي، مدل كاربري تركيبي Cervero و Duncan و نرم افراز Arc GIS استفاده است. نتايج روش هاي پيش گفته نمايانگر فاصلۀ سرانۀ موجود كاربري هاي شهر سمنان از سرانۀ استاندارد طرح جامع است. بيش از يك چهارم كاربري ها در ناحيۀ 3 منطقۀ 1 تمركز يافته اند. ناحيۀ 1 منطقۀ 2 داراي بيشترين فشردگي و كم ترين سهم از زمين باير و ناحيۀ 2 منطقۀ 2 داراي بيشترين سهم از زمين باير و قابليت توسعه در سال هاي آتي است. تابع K نشان داد كه 67 درصد از كاربري ها اراضي شهر سمنان به صورت خوشه اي و در مجاورت با يكديگر توزيع شده اند كه اين الگوي توزيع با افزايش فاصله رابطۀ معناداري دارد. ميانگين شاخص هاي F، H و  D Cنيز نشان داد كه ناحيۀ 1 منطقۀ 2 از پيوستگي، تنوع و اختلاط كاربري هاي بيشتري برخوردار است. تسلط چنين الگوي نامتوازني در كاربري اراضي شهر سمنان نيازمند نظارت بر روند فعلي، برنامه ريزي مجدد و ساماندهي ساخت و سازهاست.