بررسي تأثير بهره وري سيلاب برروند تغييرات پوشش گياهي با استفاده از داده هاي ميداني و تصاوير لندست (مطالعه موردي: منطقه شندك سيستان)

هدف از اجراي اين پژوهش ارزيابي اثر بهره‌وري سيلاب بر روند تغييرات پوشش گياهي است. بدين منظور قبل از انجام پخش سيلاب در سال 1382اقدام به استقرار 5 ترانسكت خطي به طول 50 متر شد. بر روي هر يك از اين ترانسكت ها دو پلات 3×3 متري در ابتدا و 50 درصد طول آن‌ها مشخص و داخل هر يك از آن‌ها نيز پلات 1×1 به منظور برداشت يكنواخت از فواصل يكسان انداخته، مختصات آن‌ها با استفاده از GPS مشخص و ويژگي هاي درصدتاج پوشش، ميزان توليدعلوفه، درصدخاك لخت، تراكم و لاشبرگ قبل از انجام پخش سيلاب در سال 1382 برآورد شد. علاوه بر اين، تغييرات مشخصه پوشش گياهي بعد از پخش سيلاب در سال 1398 در همان مكان اندازه‌گيري شد. جهت بررسي تغييرات پوشش گياهي قبل و بعد از پخش سيلاب از تصاوير ماهواره‌ لندست براي بازه زماني 16 سال (1382 تا 1398) نيز استفاده شد. بدين منظور پس از اعمال پيش‌پردازش‌هاي لازم بر روي تصاوير، شاخص پوشش گياهي تعديل‌شده برحسب خاك SAVI و شاخص رطوبت خاك SWI طي 5 بازه زماني مختلف بررسي شد. نتايج ميداني نشان داد كه با اجراي پخش سيلاب، مقدار توليد علوفه از 68 به 172 كيلوگرم در هكتار، درصد تاج پوشش از 5.9 به 31.4 درصد و همچنين مقدار لاشبرگ از 2 به 16.8 درصد افزايش و خاك لخت از 92.1 به 51.8 درصد كاهش يافت. تجزيه‌وتحليل آماري ويژگي هاي پوشش گياهي قبل و بعد از پخش سيلاب بيانگر وجود اختلاف معني داري بين اين پارامترها بود (P 0.01). همچنين در بررسي تغييرات شاخص‌هاي موردمطالعه، نتايج نشان‌دهنده تغييرات محسوس شاخص هاي SAVI و SWI در بازه زماني مزبور بود. به‌طوري‌كه مقدار شاخص‌هاي SAVI و SWI به ترتيب از 0.027 و 0.5 در سال 1382 به 0.49 و 1 در 1398 افزايش يافت‌ و روند تغييرات اين شاخص‌ها همبستگي بالايي (0.65=R²) را در عرصه پخش سيلاب نشان داد. نتيجه اين مطالعه نشان داد كه بهره‌وري از سيلاب‌ها با تأمين رطوبت خاك منطقه مزبور، بهبود شرايط جوانه زني و رشد گياه را فراهم نموده كه چنين وضعيتي باعث استقرار و بهبود پوشش گياهي در عرصه پخش سيلاب شده است.