بررسي عوامل مؤثر بر رفتار در موقعيت‌هاي متعارض نفع فردي و جمعي در خانواده

مشاهده زندگي روزمره زوجين شاغل، نشان مي‌دهد كه هريك از آن‌ها، گاهي با موقعيت‌هايي مواجه مي‌شوند كه در آن، منافع فرديشان در رابطه با امور مالي، در تعارض با منافع يكديگر و نهايتاً، منافع خانواده، قرار مي‌گيرند. هدف پژوهش مطالعه رفتار زوجين در موقعيت‌هاي تعارض منافع فردي و جمعي و بررسي عوامل مؤثر بر رفتار در اين موقعيت‌ها كه تحت عنوان كلي دوراهي اجتماعي قرار دارد مي‌باشد. موقعيت دوراهي مدنظر در رابطه با منافع مالي زوجين در خانواده، مي‌باشد. براي اين منظور، پنج موقعيت دوراهي كه دربردارنده تعارض منافع اقتصادي زوجين مي‌باشد، از طريق سناريوسازي نظري، طراحي شدند. چارچوب نظري پژوهش تركيبي از نظريات اخلاق‌مراقبت گليگان، نقش‌هاي‌اجتماعي ايگلي، انتخاب عقلاني‌اجتماعي و نظريه‌بازي، مي‌باشد. اين پژوهش با استفاده از روش پيمايش و از طريق نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي در بين ۲۷۵ نفر از زنان شاغل در شهرداري تهران، انجام پذيرفته است. نتيجه كلي نشان داد، ميزان پذيرش باور‌ها و هنجار‌هاي جنسيتي، زمينه‌ساز عدم تعادل بهينه همكاري در موقعيت‌هاي طراحي شده است به‌گونه‌اي كه استراتژي غالب افراد نمونه تحقيق، همكاري خود عدم‌همكاري ديگري است. از ميان عوامل مؤثر بر ترجيحات رفتاري در موقعيت‌هاي طراحي شده، جامعه‌پذيري‌جنسيتي، اخلاق مراقبت و آگاهي از انتظارات نقش، رابطه معناداري با جهت‌گيري‌هاي فردي يا جمعي افراد داشته‌اند.