تأثير اسيد ساليسيليك و ال-آرژنين بر صفات مورفوفيزيولوژيك و عناصر برگي گياه پريوش تحت تنش خشكي

پريوش (Catharanthus roseus) گياهي زيبا و رونده از خانواده خرزهره ئيان و داراي كاربردهاي زينتي و دارويي است. اين گياه همانند ساير گونه‌هاي فضاي سبز تحت تأثير آثار سوء ناشي از تنش خشكي قرار مي گيرد، اما در اين راستا استفاده از محرك هاي رشد گياهي مي تواند براي گياه تحت تنش مفيد باشد. بنابراين تحقيق حاضر به منظور تأثير اسيد ساليسيليك و ال-آرژنين بر صفات مورفوفيزيولوژيكي گياه پريوش تحت تنش خشكي انجام شد. اين آزمايش به صورت فاكتوريل با دو عامل شامل محلول پاشي در 5 سطح (شاهد، ال-آرژنين 1.5 و 3 ميلي مولار، اسيد ساليسيليك 100 و 200 ميلي گرم در ليتر) و تنش خشكي در سه سطح (100، 70 و 40 درصد ظرفيت زراعي) در قالب طرح پايه كاملاً تصادفي با 3 تكرار انجام شد. صفات مورد بررسي شامل كارايي مصرف آب، نسبت وزن ريشه به شاخساره، تعداد گل، قطر گل، محتواي كلروفيل برگ، فعاليت آنزيم هاي پراكسيداز و سوپر اكسيد ديسموتاز برگ و عناصر پرمصرف (نيتروژن، فسفر و پتاسيم) برگ بود. كارايي مصرف آب در تيمارهاي تحت تأثير تنش 70 درصد ظرفيت زراعي بيشتر از ساير تيمارها بدست آمد. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه برهمكنش محلول پاشي و تنش خشكي بر نسبت وزن ريشه به شاخساره، فعاليت آنزيم پراكسيداز، مقدار فسفر و نيتروژن برگ معني دار شد. نسبت وزن ريشه به شاخساره در تيمارهاي عدم محلول پاشي (شاهد) × 40 درصد ظرفيت زراعي و ال-آرژنين 1.5 ميلي مولار × 40 درصد ظرفيت زراعي بيشتر از ساير تيمارها گزارش شد. فعاليت آنزيم پراكسيداز در تيمار برهمكنش عدم محلول پاشي و 100 درصد ظرفيت زراعي كمتر از ساير تيمارهاي آزمايشي بود. بيشترين مقدار فسفر و نيتروژن در تمامي سطوح محلول پاشي در 100 درصد ظرفيت زراعي مشاهده شد. حداقل مقدار عناصر پرمصرف در تيمارهاي حاوي 40 درصد ظرفيت زراعي مشاهده شد. قطر و تعداد گل در تيمارهاي 100 درصد و 70 درصد ظرفيت زراعي بيشتر از 40 درصد ظرفيت زراعي به‌دست آمد و در بين تيمارهاي محلول پاشي ميانگين قطر گل و كلروفيل كل در تيمار ال-آرژنين 3 ميلي مولار بيشتر بود. بيشترين و كمترين فعاليت آنريم سوپر اكسيد ديسموتاز به ترتيب در تيمار 40 درصد ظرفيت زراعي و 100 درصد ظرفيت زراعي مشاهده شد و در بين تيمارهاي محلول پاشي، فعاليت اين آنزيم در تيمارهاي ال-آرژنين 3 ميلي مولار و اسيد ساليسيليك 100 ميلي گرم در ليتر بيشتر از ساير تيمارها بود. بنابراين با هدف مصرف بهينه آب و محلول پاشي، در تيمار 70 درصد ظرفيت زراعي و استفاده از ال-آرژنين 3 ميلي مولار يا اسيد ساليسيليك 100 ميلي گرم در ليتر موجب افزايش عناصر فسفر و ازت گرديد. همچنين در مجموع تيمارهاي ال-آرژنين 3 ميلي مولار يا اسيد ساليسيليك 100 ميلي گرم در ليتر موجب افزايش تعداد و قطر گل پريوش شدند.