تأثير تنش شوري درون شيشه‌اي بر شاخص‌هاي رشدي، محافظت اسمزي و تنش اكسيداتيو در پينه گياه قرنفل

قرنفل (Dianthus barbatus L.) يكي از مهمترين گيا‌هان فضاي‌ سبز در مناطق معتدل است كه به‌عنوان گياه باغچه‌اي، گلداني و همچنين گل‌بريدني كشت مي‌گردد. شوري خاك و آب در بخش‌هاي وسيعي از كشور مهمترين مشكل پيش‌رو در گسترش فضاي ‌سبز شهري آن مي‌باشد. باتوجه به اهميت قرنفل در فضاي ‌سبز شهري و درك بهتر مباني فيزيولوژيكي پاسخ گياه به تنش در محيط درون شيشه‌اي، در اين پژوهش تأثير تنش شوري بر گياه قرنفل در شرايط درون شيشه‌اي مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور پينه‌هاي حاصل از ريزنمونه‌هاي برگ كه در محيط‌كشت MS حاوي 2 ميكرومولار BAP + 6 ميكرومولار NAA پرآوري گرديده بودند، تحت تأثير سطوح مختلف كلريدسديم (0، 1، 3، 6، 9 و 12 گرم‌درليتر) در محيط كشت MS قرار گرفتند. سپس شاخص‌هاي مختلف فيزيولوژيكي (همچون رشد، نرخ رشد نهايي، وزن‌تر و خشك) و بيوشيميايي (همچون ميزان تغييرات پروتئين‌كل، اسموليت گلاسينبتائين، فعاليت آنزيم بتائين آلدهايددهيدروژناز و همچنين ميزان فعاليت آنزيم‌هاي كاتالاز، پراكسيداز، سوپراكسيددسموتاز و ميزان بيوماركرتخريبي مالون‌دي‌آلدهايد) در پينه‌هاي تنش‌يافته مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد با افزايش سطح تنش، رشد پينه‌ها كاهش و درنتيجه از وزن‌تر و خشك آن‌ها نيز كاسته شد. از سوي ديگر ميزان پروتئين كل، فعاليت آنزيم بتائين آلدهايددهيدروژناز و درنتيجه اسموليت گلاسينبتائين با افزايش سطح تنش، افزايش يافت. فعاليت آنزيم‌هاي شكاركننده راديكال آزاد همچون كاتالاز، پراكسيداز و سوپراكسيددسموتاز نيز با افزايش ميزان تنش به‌طور‌معني‌داري افزايش يافت. در بين سه آنزيم شكاركننده راديكال‌آزاد، پراكسيداز كمترين ميزان فعاليت و كاتالاز بيشترين ميزان فعاليت را درنتيجه تنش داشتند. پراكسيداز همچنين كمترين ميزان افزايش فعاليت در نتيجه تنش را به خود اختصاص داد. اين درحالي بود كه افزايش ميزان فعاليت در دو آنزيم كاتالاز و سوپراكسيددسموتاز تقريباً به يك اندازه مشاهده گرديد. بيوماركر تخريبي مالون‌دي‌آلدهايد نيز عليرغم افزايش فعاليت آنزيم‌هاي شكاركننده راديكال‌آزاد با افزايش تنش شوري، افزايش يافت. به طور كلي نتايج اين تحقيق نشان داد كه گياه قرنفل در محيط درون شيشه‌اي به تنش شوري حساس بوده و آستانه تحمل آن به شوري محيط غلظت 1 گرم در ليتر كلريدسديم مي‌باشد. اين درحالي است كه، پينه‌هاي اين گياه تا شوري 12 گرم در ليتر كلريدسديم مقاوم بوده و ضمن رشد بطئي به حيات خود ادامه دادند.;