واكاوي ماهيت راهيابانه تدريس: رويكرد مطلوب در تبيين كنش معلمي مبتني بر موقعيت عمل

هدف: هدف از پژوهش حاضر، واكاوي مفهومي ماهيت راهيابانه (هيوريستيك) تدريس است. روش: به‌منظور نيل به اين هدف از روش تحليلي مفهومي از نوع قياسي استفاده شده است. در اين مسير ابتدا با بررسي منابع مربوط به تدريس و شناسايي رويكردهاي عمده در تبيين ماهيت آن، اصلي‌ترين عناصر ماهوي در تبيين آن شناسايي و نقش موقعيت عمل آشكارشده است. سپس براساس نتايج حاصل از سنتز پژوهي پژوهش‌ها درباره مفهوم هيوريستيك شبكه مفهومي حول اين مفهوم شناسايي شد و بر آن اساس محقق تعريف مختار و روشن خود را از اين مفهوم ارائه داده است و ماهيت تدريس را با توجه به اين مفهوم واكاوي نموده است. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد «هيوريستيك» به‌عنوان مفهومي كه تبيين‌كننده ماهيت عمل در موقعيت‌هاي بديع و يكتاي تصميم‌گيري و حل مسأله است، براي تبيين بسياري از وظايف تدريس قابل‌استفاده است. بر اين اساس مؤلفه‌هاي مهم تدريس راهيابانه در موقعيت تدريس شناسايي و معرفي‌شده‌اند. عناصري چون «ظهور روابط اجتماعي جديد»، «تجربيات گذشته»، «تعاملات و تعارضات»، «دانش به‌عنوان منبع اقتدار» و «جريان اطلاعات» به‌عنوان اصلي‌ترين منابع پيچيدگي‌هاي موقعيت تدريس شناسايي‌شده‌اند كه تشكيل‌دهنده ماهيت راهيابانه تدريس هستند.