سنجش و‌ تحليل شاخص‌هاي رقابت‌پذيري در كشورهاي غرب آسيا با تأكيد بر ايران

سطح رقابت پذيري كشورهاي جهان يكي از معيارهاي مهمي است كه بسياري از متغيرهاي اقتصاد خرد و كلان را در نظر مي گيرد. اين شاخص در راستاي حفظ بقاي هر كشوري، نقش مهمي را بازي مي كند؛ در اين راستا اين نوشتار با هدف سنجش و تحليل فضايي شاخص هاي رقابت پذيري (GCI) در منطقه غرب آسيا با تأكيد بر كشور ايران انجام گرفته است. نوع تحقيق كاربردي و روش آن توصيفي تحليلي مي باشد. ابزار گردآوري اطلاعات براي بررسي شاخص هاي رقابت پذيري در قالب 12 مولفه اصلي و داده هاي مربوط به آن ها از گزارش (Report on GlobalCompetitiveness Index (GCI)) گردآوري شده است. براي تجزيه و تحليل اطلاعات از مدل هاي آنتروپي شانون، تاپسيس، مدل ضريب پراكندگي، روش خودهمبستگي فضايي موران جهاني (Moran’s I) و از نرم افزار Arc Gis استفاده شده است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كشورهاي امارت متحده عربي، رژيم اشغالگر قدس و قطر با كسب بالاترين ميزان امتياز تاپسيس در رتبه هاي اول تا سوم قرار دارند و در اين بين كشور ايران با ميزان امتياز تاپسيس0.51 در جايگاه هشتم و كشور يمن نيز با كمترين امتياز در جايگاه آخر قرار گرفته است. يافته هاي ديگر با استفاده از مدل ضريب پراكندگي نشان داد در بين مؤلفه هاي دوازده گانه رقابت پذيري جهاني، بيشترين ميزان نابرابري در مؤلفه كارايي بازار كار (0.742) و كمترين ميزان نابرابري در مؤلفه هاي نهادها و آموزش عالي و تربيت نيروي انساني (0.390) بوده است. همچنين شاخص موران در تمام مؤلفه هاي دوازده گانه رقابت پذيري كمتر از يك مي باشد كه نتيجه مي گيريم الگوي توزيع مولفه ها در بين كشورهاي منطقه غرب آسيا به صورت الگوي تصادفي (Random) و نشانگر بدون برنامه ريزي بودن توزيع فضايي شاخص هاي رقابت پذيري است.