شاخص‌سازي موقعيت دريايي كشورها

سرشت متحول رابطه انسان و محيط جغرافيايي بر انديشه و مكتب فلسفي علوم جغرافيايي تأثير گذاشته است. اين رابطه در قالب «رويكرد اكولوژيكي»، از حوزه هاي مهم تحقيقاتي در علوم جغرافيا است. موقعيت جغرافيايي كشورها، از عناصر مهم در محيط جغرافيايي است كه خود به زيربخش هايي تقسيم مي‌شود. موقعيت دريايي كشورها و تماس با آب هاي آزاد، از عناصر موقعيت جغرافيايي است. موقعيت دريايي عنصر جغرافيايي مهم در نظريات جهاني ژئوپليتيك و مطالعات دريايي است. موقعيت دريايي، سطح تماس محيط داخلي كشور (خشكي) با محيط دريايي بوده و از هر دو محيط جغرافيايي تأثير مي پذيرد. اين بعد از موقعيت كشورها، به‌صورت توصيفي مورد مطالعه قرار گرفته است و نياز است با شاخص هاي كيفي و كمّي، موقعيت دريايي كشورها مشخص گردد. تحقيق حاضر به‌منظور شاخص سازي و رتبه بندي موقعيت دريايي كشورها انجام‌يافته است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، بنيادي و از حيث ماهيت و روش، توصيفي تحليلي است. با شش نماگر موقعيت دريايي و استفاده از تكنيك تاپسيس، رتبه بندي موقعيت دريايي كشورها انجام گرديد. رتبه بندي يكصد و پنجاه كشور دريايي نشان مي دهد كه ميانگين حداقل CI در كشور جمهوري دموكراتيك كنگو (00016/0) و حداكثر آن در كشور تووالو (46197/0) در نوسان است. به كمك نرم‌افزار SPSS، كشورها طيف بندي شده اند و كشورها بر اساس امتيازي كه از موقعيت دريايي به دست آورده اند در سه طيف متفاوت جاي گرفته اند. خروجي حاصل از تكنيك تاپسيس و طيف بندي كشورها بيانگر آن است كه كشورهايي با سطوح متفاوتي از مساحت، شكل، جمعيت و... در اين رتبه بندي جاي گرفتند. موقعيت دريايي كشورها، بر اساس عوامل متفاوت و به تأسي از متغيرهاي متفاوت طبيعي و انساني بر قدرت كشورها تأثير مي گذارد.