ارزيابي چشم‌انداز ژئوپليتيك شهر تاريخي مارتيروپوليس

در مفهوم تاريخي و سنتي ژئوپليتيك به معناي تقابل تاريخي قدرت ها در كنترل و مالكيت سرزمين هاست كه در آن نيروهاي سياسي هر طرف در منازعه براي رسيدن به اهداف خود از بازنمايي هاي گوناگون استفاده مي كنند. بنابراين موضوع ژئوپليتيك تاريخي، مطالعه تأثير مكان بر سرنوشت تاريخ و تمدن است كه گفتمان آن بر اساس روش هاي نوين پژوهشي همان رويكرد جغرافياي تاريخي بر نظام هاي سياسي تاريخي است. در همين راستا اين پژوهش سعي دارد، با رويكردي توصيفي تحليلي ضمن بررسي موقعيت و جغرافياي تاريخي شهر مارتيروپوليس، كاركردهاي ژئوپليتيكي، سياسي و نظامي اين شهر را ارزيابي و تحليل نمايد. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه شهر مرزي مارتيروپوليس با توجه به اهميتي ژئوپليتيكي كه براي دولت بيزانس داشته، در آسياي صغير در مكان شهر تيگرانكرتا پايتخت قبلي ارمنستان به وجود آمده است. امپراتوران بيزانسي با ايجاد اين شهر، باعث پيشگيري و يا حداقل مانع پيشرفت سريع ايرانيان در ارمنستان، آسياي صغير، بين النهرين، سوريه و رسيدن به سرزمين هاي رومي شدند. در رابطه با اهميت اين شهر بايستي اضافه كرد كه از دست رفتن چنين شهرهايي در دوره باستان به تغيير عمده در توازن قدرت منطقه منتهي مي شد؛ به همين خاطر درگيري هاي ممتدي ميان بيزانسي‌ها و ساسانيان به وجود آمد كه به ‌مرور تحليل قدرت دو امپراتوري را به دنبال داشت.