قرآن‌گرايي و سنّت‌گريزي در ديدگاه‌هاي فقهي خوارج

فرقه «خوارج» يكي از فرق انحرافي مهم و تأثيرگذار در فرهنگ و تاريخ اسلامي است. شواهد تاريخي نشان مي‌دهد جداشدن از جماعت مسلمانان و انزواگزيدن از مردمان، سبب بي‌اعتمادي خوارج به ناقلان اخبار و فاصله‌گرفتن ايشان از ميراث روايي عامه مسلمانان شده است. خوارج دراين‌باره از عقلانيتي مخصوص به خود برخوردار شدند و به شيوه‌اي ساختارشكن و جماعت‌گريز، به اجتهاد در فهم آيات قرآن پرداختند. قرآن‌گرايي و سنّت‌گريزي خوارج سبب تكيه ايشان به عموم و اطلاق آيات قرآن و ناديده‌انگاري تخصيص‌ها و تقييدهاي مذكور در روايات شد. اِعمال اين شيوه در فقه، گاهي به آزادي عمل و سهولت بيشتر و درمواردي به مشقت و خشونت انجاميده است. تحقيق حاضر برآن است تا با عرضه و تحليل ده نمونه از ديدگاه‌هاي فقهي خوارج، از قرآن‌گرايي سنّت‌گريزانه در نظام فكري ايشان پرده بردارد