شناسايي ابعاد و مؤلفه‌هاي رفتار شهروندي سازماني در صنعت گردشگري

هدف اين پژوهش شناسايي ابعاد و مؤلفه‌هاي رفتار شهروندي سازماني در صنعت گردشگري است. اين پژوهش رويكرد تركيبي دارد و در آن از تكنيك‌هاي تحليل محتواي جهت‌دار و دلفي فازي استفاده شده است. با طراحي چارچوب فرايند رمزگذاري، كدها، زيرمقوله‌ها، مقوله‌ها و تم اصلي مشخص شد و با پيشرفت تحقيق رمزهاي جديد و به‌اقتضاي آن زيرمقوله‌هاي جديد اضافه يا اصلاح شد. به‌منظور بررسي اعتبار نتايج، كنترل جزئي و نهايي مطابق با اصول تحليل محتواي جهت‌دار انجام شد. براي اجراي تحقيق، چهارده مدل مطرح انتخاب شد و با بهره‌گيري از نظريات پيشين و مطالعات صنعت گردشگري، مؤلفه‌هايي متناسب با تعريف مفهومي استخراج شد. در ادامه با هدف كسب نظر خبرگان، پرسش‌نامه‌اي با روش دلفي فازي طراحي شد. باتوجه‌به اجماع خبرگان در دور سوم فرايند دلفي فازي، دوازده مؤلفه در مدل نهايي شناسايي شد كه از دو بُعد سازمان‌محور يا فردمحور و پيشبرد يا مراقبت و چهار ناحيه محافظ، خدمتگزار، راهنما و پيش‌گام تشكيل شد. مؤلفه‌هاي هواداري، ابتكار فردي، اطاعت‌پذيري، ادب و فضيلت شهروندي، كه در مطالعات پيشين شناسايي شده بودند، به‌خوبي در اين چارچوب جاي گرفتند. باقي مؤلفه‌ها، اگرچه با اقتباس از نظريه‌هاي پيشين است، با اصلاح در مدل آورده شدند. فراواني مقوله‌هايي مانند اطاعت‌پذيري، فضيلت شهروندي و كمك بين‌فردي نشانگر اصالت اين مؤلفه‌ها در مدل‌هاي اوليه است كه توانسته‌اند در مدل‌هاي بعدي نيز باقي بمانند.