تاثير اسانس و عصاره برخي گياهان دارويي خانواده چتريان درتخريب زيرالنون شيرابه شكمبه گاو

زمينۀ مطالعه: زيرالنون يك زهرابه قارچي استروژنيك غيراستروئيدي است كه به طور معمول در خوراك حيوانات يافت مي شود و سبب بروز نارسائي در كاركرد دستگاه تناسلي مي شود. بيشتر جاذب هاي تجاري توانائي جذب زيرالنون را ندارند و ممكن است پيامدهاي مصرفي زيانباري روي حيوان داشته باشند. بنابراين كشف و معرفي تركيبات طبيعي سالم و ايمن جهت كاهش زيرالنون خوراك ضروري مي‌باشد.   هدف: هدف اصلي اين پژوهش معرفي برخي گياهان دارويي با توانايي تجزيه زيرالنون شيرابه شكمبه گاو در شرايط برون تني مي‌باشد. روش‌كار: در اين پژوهش ابتدا كارايي اسانس و عصاره‌هاي انهگزاني، اتيل استاتي و متانولي بذرهاي چهار گياه دارويي از خانواده چتريان (Apiaceae) شامل گشنيز(Coriandrum sativum)، زيره سبز(Cuminum cyminum)، رازيانه(Foeniculum vulgare) و گلپر ايراني (Heracleum persicum)  بر تجزيه زيرالنون (2 ميلي‌گرم اسانس/عصاره همراه با 0.4 ميكروگرم زيرالنون  در 1 ميلي‌ليتر شيرابه شكمبه گاو) بررسي شد و سپس تاثير اسانس و عصاره هاي اميدبخش در سه نسبت اسانس/ عصاره: توكسين (125 :1، 250 :1 و 00 5 :1) در طول 48 ساعت پايش شد. در هر مرحله محتواي زيرالنون توسط ستون ايمونوافينيتي استخراج و با استفاده از دستگاه كروماتوگرافي مايع با كارايي بالا (HPLC) داراي ردياب فلورسنت اندازه گيري شد. نتايج: نتايج نشان داد اسانس گشنيز (حاوي 76.5 درصد لينالول)، عصاره انهگزاني گشنيز و عصاره هاي متانولي و اتيل استاتي گلپر از توانائي قابل قبولي (بيش از 30 درصد) در تجزيه زيرالنون برخوردار هستند. پايش محتواي زيرالنون در حضور غلظت هاي مختلف اسانس و عصاره هاي اميدبخش نشان داد كه اسانس گشنيز طي 48 ساعت با  79.5درصد تجزيه زيرالنون بيشترين تاثير را در پاكسازي زيرالنون از شيرابه شكمبه دارد و عصاره‌ي ان هگزاني گشنيز پس از 36 و 48  ساعت در نسبت 1:500 به ترتيب با 67.8 درصد و 74.2 درصد تجزيه زيراانون در مرتبه بعدي قرار گرفت. همچنين عصاره هاي متانولي و اتيل استاتي گلپر در نسبت1:500 به ترتيب قادر به كاهش 46 درصد و 41.8 درصد محتواي زيرالنون شيرابه شكمبه بودند. نتيجه‌گيري نهايي: گياهان دارويي گشنيز و گلپر به عنوان دو افزودني اميد بخش براي تجزيه زيرالنون در خوراك دام معرفي مي‌شوند.