مطالعه اثرات پاتولوژيك ناشي از عصاره تنباكو بر بچه ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان (Oncorhynchus mykiss)

زمينۀ مطالعه: گياه تنباكو با نام علمي Nicotiana tobaccum، گياهي با اثرات سمي براي ماهيان است. هدف: در اين مطالعه به بررسي تاثير غلظت‌هاي مختلف عصاره هيدروالكلي تنباكو (0.1، 1، 10 و 100ميلي‌گرم‌برليتر) بر بافت‌هاي مختلف ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان پرداخته شده است. روش‌كار: نمونه‌هاي گرفته شده از كبد، كليه و آبشش ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان به روش هماتوكسيلين و ائوزين رنگ‌آميزي شده و مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج: ضايعات هيستوپاتولوژيكي مختلفي در كبد ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان در مواجهه با غلظت‌هاي مختلف تنباكو قابل مشاهده بود. با افزايش غلظت تنباكو به 10 و 100 ميلي‌گرم‌برليتر، خونريزي افزايش يافته و بافت هپاتوسيت پيوستگي خود را از دست داده و حالت گسستگي را نشان مي دهد. اتساع عروقي، خونريزي و تجمع لوكوسيتي، چماقي شدن انتهاي تيغه‌ها، هيپرپلازي، جدا شدن غشاي پايه و ايجاد فضاي ادمي، كوتاه شدن لاملاها، واكوئولاسيون واتصال تيغه‌هاي ثانويه از جمله ضايعات مشاهده شده در آبشش ماهي قزل‌آلا در مواجهه با تنباكو بود. جدا شدن اپيتليوم از غشاي پايه، هيپرتروفي، اتساع مويرگ‌هاي گلومرولي و دژنره شدن لوله‌هاي ادراري نيز از جمله ضايعات مشاهده شده در كليه ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان در همه تيمارهاي تنباكو است. در غلظت‌هاي بالاتر تنباكو يعني 10 و 100 ميلي‌گرم‌برليتر، نكروز لوله‌هاي ادراري نيز قابل مشاهده بود. به طور كلي نتايج هيستوپاتولوژيك كبد ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان در مواجهه با تيمارهاي مختلف تنباكو عوارض چنداني از تغييرات هيستوپاتولوژيكي را نشان نداد. نتيجه‌گيري نهايي: بر خلاف كبد و كليه، آبشش ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان به دليل ارتباط مستقيم با آلاينده، عوارض پاتولوژيكي بيشتري را در مواجهه با تنباكو نشان داد.