غربالگري عصاره متانولي برخي از گياهان بومي استان كردستان از نظر توان مهاركنندگي يا فعال كنندگي آنزيم فيتاز گندم

زمينۀ مطالعه: آنزيم فيتاز (EC 3.1.3.8) به عنوان يك افزودني غذايي در جيره حيوانات تك معدي، با هدف افزايش ميزان جذب فسفات موجود در جيره، در شاخه‏هاي مختلف علوم تغذيه دام، طيور و آبزيان داراي جايگاه ويژه‏اي مي‏باشد. با اين وجود اقدامات كافي در زمينه تشديد اثر آن يا رفع موانع عمل بهينه آن صورت نگرفته است. هدف: اين پژوهش با هدف يافتن عوامل فعال‏كننده يا مهاركننده فيتاز در منابع گياهي غني از متابوليت‏هاي ثانويه صورت گرفت. روش‌كار: آنزيم فيتاز از دانه گندم رقم سرداري استخراج گرديد. پس از تهيه عصاره متانولي نمونه‏هاي گياهي، اثر آن‌ها در چهار غلظت0.001، 0.01، 0.1، و 1 گرم درليتر، به روش اسپكتروفتومتري ميكروپليت و در طول‌موج 405 نانومتر، بر روي فعاليت فيتاز بررسي شد. نتايج: در ميان عصاره هاي متانولي بررسي‌شده، عصاره متانولي چهار گياه Pedicularis sibthorpii Boiss، Phlomis persica Boiss، Solenanthus Circinatus Ledeb، Stachys lavandulifolia Vahl، اثر مهاركنندگي قابل‌توجهي بر فعاليت آنزيم فيتاز از خود نشان دادند. در مقابل عصاره متانولي شش گياه Astragalus caraganae Hohe، Hypericum scabrum L، Linum album Ky.ex Boiss، Valeriana sisymbriifolia Vahl، Euphorbia denticulate Lam، Rindera lanata (Lam.)Bge، اثر فعال‏كنندگي قابل‌توجهي بر فعاليت آنزيم فيتاز از خود نشان دادند. نتيجه‌گيري نهايي: مطابق نتايج اين مطالعه مي توان هم گياهان داراي خاصيتفعال كنندگي فيتاز و هم گياهان داراي خاصيت مهاركنندگي فيتاز را به‌عنوان منابعي بالقوه‏ جهت استفاده در جيره حيوانات تك‏معدي با هدف افزايش راندمان جذب فسفات جيره، پيشنهاد نمود. گروه نخست مي‏توان را جهت تقويت فعاليت فيتاز به جيره اضافه كرد و اعضاي گروه دوم را، اگر به شكلي در رژيم غذايي اين حيوانات موجود باشد مي‏توان حذف نمود.