تأثير پهنه بندي اقليمي و ارتفاعي بر همبستگي شاخص‌هاي خشكسالي سنجش از دور با داده بارشي و معرفي شاخص‌هاي محلي

خشكسالي پديده‌ مهم آب و هوايي است كه مي‌تواند بر اساس داده‌هاي حاصل از ايستگاه‌هاي هواشناسي و داده‌هاي سنجش از دور پايش شود. روش‌‌هاي سنجش از دور، مزيت‌هاي نسبي قابل توجهي نسبت به ساير روش‌ها براي پايش خشكسالي ارائه كرده‌اند. همچنين شاخص‌هاي خشكسالي متعددي در سنجش از دور براي پايش خشكسالي ارائه شده است، اما هيچ يك از شاخص‌هاي متداول در سنجش از دور، تعميم‌پذيري زماني، اقليمي و ارتفاعي ندارند و ضرورت دارد كيفيت عملكرد اين شاخص‌ها 1در اقليم‌ها، 2در پهنه بندي‌هاي ارتفاعي مورد بررسي قرار گيرد. اين پژوهش، با اثبات اين فرضيه، به تشخيص شاخص مناسب در هر اقليم و پهنه ارتفاعي مي‌پردازد و در هر منطقه، فصل مناسب جهت برآورد شاخص بررسي مي‌شود. در اين پژوهش، شاخص‌هاي خشكسالي VCI، VDI، TCI و TVDI با پارامتر LST، NDVI و EVI ارزيابي شده‌اند. براي بررسي اقليمي و ارتفاعي شاخص‌ها، ابتدا در كل كشور و سپس در استان همدان پهنه بندي اقليمي و ارتفاعي صورت گرفت و شاخص‌هاي خشكسالي براي اقليم‌ها و ارتفاعات مختلف در دو شكل پيكسلمبنا و شيءمبنا (پليگوني) محاسبه و با داده بارشي ماهواره TRMM مقايسه شد. عملكرد شاخص‌هاي خشكسالي با در نظر گرفتن نوع اقليم، فصل اخذ داده، ارتفاع و وسعت منطقه جهت برآورد خشكسالي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج متعدد اين تحقيق، عدم تعميم‌پذيري همه شاخص‌ها را از نظر اقليمي، ارتفاعي و زماني نشان مي‌دهد و به عنوان نمونه، در ارزيابي پيكسلي اقليم گرم و خشك، بيشترين همبستگي بين شاخص VCI و داده بارشي در ماه خرداد با ضريب همبستگي 0.57 بوده و در ارزيابي همين منطقه بصورت شئمبنا شاخص VCI مقدار 0.67 محاسبه شد.