تحليل تصاوير مستقل در شعر احمد شاملو

در اين مقاله تلاش شده است كه در تحليل فرآيند تصوير، بر نقش تصور تكيه شود. با حفظ ماهيت نظري تصوير، ساختاري با عناوين تصوير مركزي، ابزار تصوير، لحن تصوير، كاركرد تصوير و ذهنيت تصويري متن براي آن در نظر گرفته شده است. آنگاه انواع تصوير از ديد سطح و عمق، ايستايي و يويايي، نقاشيك و سينمايي، باز و گسترده ، محدود و بسته و تصاوير مستقل و وابسته معرفي مي گردد. تصويري كه در مجموع عناصر سازنده آن ماهيت انحصاري و ويژگي خوداتكايي دارد به طوري كه در بيرون از فضاي شعر كاربرد داشته باشد مستقل نام مي گيرد. شكل گيري و كاربرد تصاوير مستقل را در شعر شاملو مي توان متأثر از نقش و تأثير شيوه بيان ادبي حاكم، جريان و گرايش زباني و گفتمان دانست. روش تحقيق در اين پژوهش توصيفي تحليلي است. جامعه آماري تحقيق شامل بررسي 100 شعر شاملو است كه با معيار كوتاه و تصويري بودن انتخاب شده است. نتايج تحقيق بيانگر تأثير عوامل مذكور در استقلال تصاوير است. بيان كنايي و مجازي، به عنوان شيوه بارز بيان ادبي در شعر احمد شاملو به كار رفته است. جريان زباني و تأثير آن بر تصاوير مستقل، وجهه اجتماعي احمد شاملو را به عنوان شاعر اجتماعي نمايان مي كند و گفتمان هاي سياسي و اجتماعي، گفتمان هاي غالب موثر در شكل گيري تصاوير مستقل شعر شاملو است.