عنوان مقاله :
بررسي كنايه درمقدمه شاهنامه
پديد آورندگان :
قهرماني فرد ، طاهره دانشگاه پيام نور واحد تهران جنوب , پشتدار ، علي محمد دانشگاه پيام نور واحد تهران جنوب - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
كنايه , شاهنامه , فردوسي , صور خيال
چكيده فارسي :
كنايه يكي از شاخههاي مهم علم بيان و از برجستهترين ترفندهاي زيباآفريني در كلام است.در اين جستار به تحليل كاركردهاي كنايه درمقدمه شاهنامه پرداختهايم . زيرا دراين بخش ،ساختار كنايي، نسبت به ديگر شگردهاي بلاغي، بيشترين بسامد را دارد.كنايههاي استخراج شده ، به ترتيب از نوع كنايۀ فعلي، كنايه از صفت و موصوفاند كه بالاترين بسامد، مربوط به كنايه فعلي و از گونۀ ايماست.بسياري از كنايههاي به كار رفته درمتن مورد نظر،در فارسي معاصر هم كاربرد دارند و تعداد كمي، مخصوص شاهنامهاند . كنايههاي زباني اگر چه دركلام روزمره، ارزش هنري ندارند، در ابيات شاهنامه به گونهاي در محور همنشيني و در كنار ديگر صور خيال، قرار گرفتهاند كه معنايي و خيالي به شعر افزودهاند.فردوسي در آغاز شاهنامه، از كنايهها، براي بيان باورهاي ديني ، آموزههاي اخلاقي ،مضامين اجتماعي ومدح، سود جسته است.كنايه به دليل ابهام هنري، ايجاز و اغراقي كه دارد، موجب برجستهسازي كلام ،در مقدمه شاهنامه است كه به تثبيت سخن و تأثيرگذاري آن در ذهن مخاطب كمك ميكند.همچنين برخي از كنايههاي متن مورد نظر در بحث استعاره نيز قابل تأمل و بررسي هستند.