ارزيابي ديدگاه‌هاي رايج در مسئلۀ «ذهن - بدن» در دو مسئله «هويت معرفت» و «ارتباط ذهن و بدن»

مسئلۀ «ذهن – بدن» كه در حوزه فلسفي اسلامي و فيلسوفان قديمي غربي به شكل «نفس – بدن» مطرح شده است، از ديرباز يكي از مسائل محوري در فلسفه، به‌ويژه در ميان فيلسوفان ذهن متأخر بوده است. در اين ميان، دو مسئله «هويت معرفت» و «نحوه ارتباط ذهن و بدن» را مي‌توان از بنيادي‌ترين و محوري‌ترين چالش‌ها درباره ديدگاه‌هاي گوناگون طرح‌شده درباره مسئله ذهن بدن دانست. اين پژوهش بر آن است كه ديدگاه‌هاي مختلف رايج در مقوله ذهن بدن را در رويارويي با اين دو چالش بنيادين بيازمايد. بدين منظور و در گام نخست، يازده ديدگاه را كه در حكم ديدگاه‌هاي رايج در دو حوزه فلسفي اسلامي و غربي هستند، معرفي كرده، سپس هر يك از اين ديدگاه‌ها را با دو چالش اساسي معهود، يعني «ارائۀ تحليل مناسب از هويت معرفت» و «توجيه مناسب از نحوه ارتباط ذهن و بدن»، روبه‌رو ساخته و پاسخ هر ديدگاه را به اين مسائل بنيادين آورده و اين پاسخ‌ها را داوري كرده ‌است. در پايان و با تحليل دستاورد اين مقايسه چنين نتيجه‌گيري مي‌شود كه تنها ديدگاه خاص حكمت متعاليه از رويا‌رويي با اين دو مسئله سربلند بيرون مي‌آيد.