معناشناسي لوحِ محفوظ در قرآن

يكي از واژگاني كه در حوزه معنايي كتابت در قرآن قرار مي‌گيرد، لوح محفوظ است. واژه «لوح محفوظ» يك مفهوم بنيادين بوده و به اين شكل تنها يك ‌بار در قرآن آمده و همين امر سبب به‌وجودآمدن اختلاف‌نظرها درباره ماهيت اين واژه از ديرباز ميان قرآن‌پژوهان بوده است. واژه‌شناسان در بررسي معناي لوح از تورات، قرآن و منابع عصر نزول استفاده كرده و معاني الواح موسي، تخته هاي كشتي و هر چيزي را كه بتوان بر روي آن نوشت، بيان كرده اند. پژوهش حاضر با روش معناشناسي هم‌زماني، ميدان معنايي لوح محفوظ را تبيين كرده است. واژگان ام‌الكتاب، كتاب مكنون، كتاب مبين، في‌كتاب، كتاب حفيظ و علم‌الكتاب با آيه لوح محفوظ بافت و سياق مشترك دارد و در ميدان معنايي لوح محفوظ قرار مي‌گيرند. تحليل همنشين ها و بافتِ آيات اين واژگان، نشان‌دهنده علم خداوند است كه با الفاظ گوناگوني آمده است. اگر از علم خداوند به لوح محفوظ، كتاب و... تعبير شده است، به دليل زبان عرفي قرآن و كاربرد مجاز در آن است كه علم خداوند از نوع مجاز محل و حال تعبير شده است. همچنين وضعيت علم در جاهليت و وجه اصلي اعجاز قرآن نيز نشان مي دهد مراد از لوح محفوظ همان علم خداوند است.