اثر كم‌آبياري توأم با محدوديت مصرف كود و سموم شيميايي بر تغيير الگوي كشت زراعي شبكه آبياري قزوين

مطالعه حاضر به دنبال تعيين الگوي كشت بهينه محصولات زراعي شبكه آبياري دشت قزوين با تأكيد بر سياست كم آبياري و كاهش مصرف كود و سموم شيميايي است. براي اين منظور، از رهيافت برنامه ريزي رياضي مثبت (PMP) و حداكثر بي نظمي (ME) استفاده شده است. نتايج گزينه اول (كم‌آبياري پنج درصد در محصولات گندم، جو، ذرت علوفه‌اي، ذرت دانه‌اي و چغندرقند در مرحله رسيدن و كم‌آبياري پنج درصد در مرحله رشد رويشي براي يونجه توأم با كاهش پنج درصد كود و سموم شيميايي) نشان داد كه محصولات چغندرقند، يونجه، ذرت دانه‌اي و ذرت علوفه‌اي به دليل بالا بودن بازده اقتصادي نسبت به دو محصول گندم و جو وارد الگوي كشت مي‌شوند. همچنين اعمال اين سياست منجر به افزايش بازده ناخالص مزرعه (4.5 درصد ) و كاهش آب مصرفي (5.1 درصد) اراضي زراعي منطقه شد. در اثر اعمال گزينه دوم نيز الگوي كشت به سمت محصولاتي كه صرفه اقتصاديبالاتري به ازاي مصرف هر مترمكعب آب آبياري دارند،پيش مي‌رود، به‌طوري‌كه اعمال اين گزينه باعث افزايش بازده ناخالص مزرعه و كاهش آب مصرفي به ترتيب به ميزان3.6 و 17.2 درصد شده است. ديگر نتايج تحقيق نشان داد كه شاخص هاي پايداري منابع آب، انواع كودو سموم شيميايي در اثر اعمال سياست هاي مذكور در الگوي PMP، كمتر از وضعيت فعلي الگوي كشت منطقه است. شاخص هاي مذكور مبين اين واقعيت است كه مصرف زياد آب،كود و سموم شيميايي مانع رسيدن به يك كشاورزي پايدار مي‌گردد.