ارزيابي انواع خطاهاي تشخيصي و درماني در بيماران داراي شكايات بدون منشأ فيزيكي مراجعه‌كننده به كلينيك دانشكده‌ي دندان‌پزشكي مشهد

مقدمه: هدف از اين مطالعه، تعيين فراواني انواع خطاهاي درماني در بيماران داراي شكايات بدون منشأ فيزيكي (بدون توضيح فيزيكي قانع‌كننده) مراجعه‌كننده به كلينيك دردهاي دهان، فك و صورت دانشكده‌ي دندان‌پزشكي مشهد از سال 1392 تا 1396 بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه، توصيفي- تحليلي از نوع مقطعي بود. پرونده‌‌هاي بيماران مراجعه‌كننده به كلينيك درد دهان، فك و صورت از سال 1392 تا 1396 بررسي شدند. براي بيماران، چك‌ليستي شامل انواع شكايات بيماران، درمان‌هاي انجام ‌شده، روش‌هاي تشخيصي و الگوي ارجاع تكميل شد. اين بيماران توسط متخصصين بيماري‌هاي دهان معاينه شده بودند و شكايات آنها كه توضيح فيزيكي قانع‌كننده‌اي نداشت بر مبناي گرفتن شرح حال، معاينه‌ي باليني و آزمايشات پاراكلينيكي بررسي و بر اين اساس، نوع اختلال حسي تعيين گرديده بود. سپس اختلال روان‌پزشكي آنها توسط روان‌پزشك مورد بررسي قرار گرفته بود. فراواني انواع خطاهاي درماني، نوع اختلال روان‌پزشكي و اختلال حسي، تعيين و ارتباط آنها با يكديگر از لحاظ آماري بررسي گرديد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه‌ي 11.5 با سطح معني‌داري 0.05 تجزيه و تحليل شدند. تحليل داده‌ها به كمك جداول فراواني، نمودار، شاخص‌هاي ميانگين و انحراف معيار با استفاده از آمار توصيفي انجام شد. همچنين جهت مقايسه‌ي بين زير گروه‌‌ها از آزمون‌هاي 2χ، آنوا، تي‌تست و در صورت عدم وجود شرايط لازم از آزمون‌هاي ناپارامتري من‌ويتني و كروسكال‌واليس استفاده شد. يافته‌ها: بيش‌ترين فراواني شكايات در زمان مراجعه، مربوط به درد صورت، فك و يا گردن (74.8 درصد) و كم‌ترين فراواني شكايات، احساس درد گنگ در كل دهان بود. دارودرماني (49 درصد) و پس از آن كشيدن دندان (14 درصد)، شايع‌ترين خطاهاي درماني انجام شده بودند. بيش‌ترين خطا در روش‌هاي تشخيصي تجويز شده، راديوگرافي (65.2 درصد) و پس از آن سي‌تي‌اسكن (24.1 درصد) و كم‌ترين خطا مربوط به سونوگرافي (2.3 درصد) گزارش شد. نتيجه‌گيري: بر اساس اين مطالعه، چنانچه بيماري با شكايت بدون توضيح فيزيكي به كلينيك دندان‌پزشكي مراجعه كند، احتمال بروز خطاي تشخيصي و درماني زياد است. بنابراين توصيه مي‌شود برنامه‌هاي آموزشي اختصاصي براي دندان‌پزشكان جهت شناسايي شكايات با منشأ ذهني و تشخيص صحيح آنها و يا ارجاع صحيح اين بيماران وجود داشته باشد.